Moduł 1, Semestr III, Struktura doradztwa zawodowego w UE
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Rola doradztwa zawodowego w Unii
Europejskiej oraz krajach członkowskich
1. Zarys historyczny i uwarunkowania prawne europejskiego doradztwa
2. Poradnictwo zawodowe a doradztwo kariery
3. Doradztwo zawodowe w systemach edukacji krajów UE
3.1. Holandia
3.2. Belgia (Flandria)
3.3. Dania
3.4. Wielka Brytania
3.5. Irlandia
3.6. Francja
3.7. Włochy
3.8. Niemcy
3.9. Polska
3.10. Słowacja
3.11. Czechy
3.12. Estonia
4. Eurodoradztwo w Polsce
4.1. Euroguidance Network — Sieć Narodowych Centrów Zasobów Poradnictwa Zawodowego
4.2. PLOTEUS
4.3. EURES
5. Bibliografia
1. Zarys historyczny i uwarunkowania
prawne europejskiego doradztwa
Doradztwo zawodowe, a potem całościowe poradnictwo zawodowe było obsza-
rem, który struktury europejskie w znacznym stopniu objęły swoją opieką. Idee po-
radnictwa zawodowego na trwałe wpisały się w rozwój struktur europejskich, co
pewien czas przyjmując nowy sposób funkcjonowania, uwzględniający m.in. prze-
pływ ludzi, wiedzy, kapitału i usług. Rozwój doradztwa zawodowego można ująć
w kilku najważniejszych punktach, takich jak:
1.
Traktat rzymski
(1957), który ustanowił Europejską Wspólnotę Gospodarczą,
a także podniósł kwestię problematyki doradztwa zawodowego w kontekście
szkolnictwa zawodowego. Kilka lat później w wyniku zapisów traktatu kraje
członkowskie wypracowały jednolite zasady edukacji zawodowej oraz ustali-
ły kierunek działania na rzecz kształtowania spójnego systemu informacji i do-
radztwa zawodowego dla młodzieży i dorosłych.
2.
Traktat z Maastricht
(1992), który poszerzył problematykę doradztwa zawodo-
wego o kwestie związane z edukacją oraz o elementy przygotowania do rynku
pracy (art. 126 i art. 127). Traktat po raz pierwszy powiązał kształcenie zawo-
dowe na poziomie edukacji z doradztwem zawodowym na poziomie młodzieży
i dorosłych w jeden system (za: Trzeciak, 2006).
3.
Strategia lizbońska
(2000), która określiła wymogi wobec całej Unii w zakresie
konkurencyjności w gospodarce. Do 2010 r. Unia miała się stać najbardziej kon-
kurencyjną i innowacyjną gospodarką na świecie. Dziś już wiadomo, że cel ten
nie został osiągnięty. W strategii wskazano na istotny czynnik, który tę konku-
rencyjność miał zapewnić — na wiedzę jednostek oraz dostępność do wiedzy
między społeczeństwami.
4.
Memorandum on Lifelong Learning
(2000). W dokumencie tym wskazano na ko-
nieczność zapewnienia wszystkim obywatelom bez względu na wiek łatwego
dostępu do informacji oraz możliwości podejmowania nauki na terenie całej Eu-
ropy (nie tylko Unii, ale także szerszego obszaru — Europejskiego Obszaru Go-
spodarczego). Skutkiem takich działań jest zmiana koncepcji doradztwa zawo-
dowego (w aspekcie edukacji i zawodu) na koncepcję poradnictwa zawodowe-
go, w którym nacisk kładzie się na rozwój kariery zawodowej przez całe życie.
5.
Biała księga kształcenia i doskonalenia
(2001). Dokument ten dotyczy kierunku
przemian systemów edukacji w ramach nowej strategii. Do najważniejszych wy-
zwań, jakie postawiono przed systemami edukacji, należą: rozwój znajomości
języków obcych, zachęcenie do zdobywania nowej wiedzy i umiejętności, roz-
wój transferu wiedzy i umiejętności ze szkół do sektora przedsiębiorstw.
6. W
komunikacie na temat kształcenia ustawicznego Komisji Europejskiej
(2001) po-
radnictwo zawodowe zostało uznane za jeden z priorytetów działania. Jest ono
tam postrzegane jako główne narzędzie ułatwiające rozwój osobowości oraz
zatrudnienie. Informacje o karierze oraz poradnictwo, zarówno w ramach sys-
temów edukacji, jak i rynku pracy, powinny być głównym punktem każdej po-
lityki zmierzającej do zwiększenia dostępu do nauki, do pełnego i skutecznego
uczestnictwa w edukacji szkolnej, do zwiększania krajowych zasobów umiejęt-
ności, do zapewnienia ich elastycznego wykorzystania na rynku krajowym i eu-
ropejskim, do zmniejszenia bezrobocia oraz do poprawy jakości zatrudniania
jednostki poprzez kompetentne sterowanie karierą.
3
7.
Komunikat na temat kształcenia ustawicznego
(2001) oraz
deklaracja kopenhaska
(2002) wskazują na „wzmocnienie strategii, systemów i praktyk wspierających
informację, poradnictwo i doradztwo zawodowe w państwach członkowskich,
na wszystkich poziomach edukacji, szkolenia i zatrudnienia, szczególnie w spra-
wach dotyczących dostępu do nauczania, kształcenia i szkolenia zawodowego
celem wsparcia mobilności obywateli w Europie” (Soltana, 2004). Unii oczeku-
je od systemów edukacji:
— wspierania obywateli w trakcie ich życia, wspierania zmiany ich postaw i dą-
żenia do zdobywania wiedzy i umiejętności;
— przedstawienia obywatelom możliwości edukacyjnych i zawodowych — od
lokalnych i regionalnych po krajowe i europejskie możliwości kształcenia;
— wzmacniania społecznego włączenia poprzez zachęcanie uczniów zagrożo-
nych wykluczeniem społecznym oraz bezrobotnych do powrotu na ścieżki
edukacyjne;
— przedstawienia aktualnych informacji klientom sektora edukacji i rynku pracy;
— zaspokajania potrzeb jednostek i grup docelowych (szczególnie kobiet po-
wracających do zatrudnienia, osób niepełnosprawnych, osób długotrwale
bezrobotnych, emigrantów, osób, które porzuciły szkołę) w sposób adekwat-
ny do ich szczególnych potrzeb;
— kształtowania w obywatelach elastyczności, przedsiębiorczości, mobilności;
— zachęcania klientów do angażowania się w edukacyjne i zawodowe projekty
życiowe;
— podniesienia jakości dostarczanych szkoleń i poradnictwa zawodowego.
8. W 2002 r. Komisja Europejska zwróciła uwagę na rolę europejskich publicznych
służb zatrudnienia w poradnictwie zawodowym. Komisja Europejska wskazała
trzy bariery
hamujące dostęp do rynku pracy:
— niedostateczną mobilność zawodową,
— niską mobilność geograficzną,
— fragmentaryczność i małą przejrzystość informacji o możliwości pracy.
Poradnictwo zawodowe w tym kontekście odgrywa ważną rolę przy wspieraniu mo-
bilności i elastyczności zarówno wśród poszukujących pracy, jak i już zatrudnionych.
W większości państw istnieje zrozumienie faktu, iż poradnictwo zawodowe uła-
twia funkcjonowanie w warunkach gospodarki rynkowej oraz iż jest potencjalnie
skutecznym instrumentem zwalczania wykluczenia społecznego (Trzeciak, 2006).
Ukoronowaniem wielu działań Komisji Europejskiej w zakresie rozwoju porad-
nictwa zawodowego w krajach członkowskich stała się rezolucja podjęta 28 maja
2004 r. w Brukseli przez Radę Unii Europejskiej na spotkaniu ministrów edukacji
państw członkowskich pod przewodnictwem Irlandii.
Rezolucja
ta zaleca państwom członkowskim:
— modernizację obecnego publicznego systemu dostarczania usług poradnictwa
zawodowego (przy wykorzystaniu wyników analiz i badań Komisji, OECD
i Banku Światowego dotyczących polityki doradztwa zawodowego i planowa-
nia kariery w Europie);
— decentralizację udostępniania usług poradnictwa zawodowego, tak aby w róż-
norodny sposób rozwijać uobywateli umiejętność kształcenia izarządzania
swoją karierą;
— włączenie elementów poradnictwa zawodowego do programów nauczania
i programów szkoleniowych;
— zidentyfikowanieobszarów,naktórychwspółpracaiwsparcienapoziomieeu-
ropejskim mogą spotęgować rozwój poradnictwa zawodowego, oraz wykorzy-
stywanie w tym celu potencjału istniejących struktur, sieci czy też grup zada-
niowych;
4
— zapewnienie efektywnej współpracy pomiędzy różnymi dostawcami usług po-
radnictwa na państwowym, regionalnym i lokalnym poziomie w ramach poli-
tyki kształcenia ustawicznego;
— wprowadzenie zmian w strukturze i treści kształcenia i doskonalenia zawodo-
wego doradców zawodowych;
— zapewnienie maksymalnych rezultatów w postaci wpływu na rozwiązania po-
lityczne, systemowe i prawne (zarówno w wymiarze europejskim, jak i naro-
dowym), uzyskiwanych dzięki współpracy państw członkowskich w dziedzi-
nie poradnictwa zawodowego przez całe życie, opartych na istniejących i przy-
szłych instrumentach edukacyjno-szkoleniowych oraz na Europejskim Fundu-
szu Społecznym.
Reasumując, rezolucja za priorytet uznała:
— rozwój szeroko dostępnych usług poradnictwa wysokiej jakości;
— usprawnienie mechanizmów zapewniania jakości oraz wzmocnienie struktur
odpowiedzialnych za formułowanie polityki i rozwijaniesystemównaszczeblu
krajowym i regionalnym (Trzeciak, 2006).
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]