Modul 1, medyczne różne, badania fizykalne, Badania fizykalne
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Badanie fizykalne
autor:
dr n. med. Lidia Ostrowska-Nawarycz
copyright © Polski Uniwersytet Wirtualny
OPRACOWANIE KURSU
kierownik kursu
Agnieszka Wierzbicka
metodycy
Joanna Opoka
graficy
Joanna Graczyk
Joanna Niekraszewicz
Urszula Tylki
informatycy
Maciej Czerczak
Wstęp do kursu
Badanie fizykalne przeprowadzane jest przez lekarza oraz w znacznym stopniu przez
pielęgniarkę. Pacjent najdłużej pozostaje pod obserwacją pielęgniarki, dlatego też
umiejętność przeprowadzenia badania fizykalnego stanowi podstawę jej
współuczestnictwa w opiece nad chorym.
Przedstawione zostaną różnorodne fizjologiczne i patologiczne objawy, które
stwierdzane są podczas badania przedmiotowego — ich znajomość pozwala na
szybką pomoc, diagnostykę i prawidłowe leczenie.
W kursie tym zwracamy szczególną uwagę na odrębności fizjologiczne
charakterystyczne dla poszczególnych okresów rozwojowych człowieka. Oznacza to,
iż te objawy, które w określonym wieku są prawidłowe, w kolejnych latach życia
stanowią już patologię.
Umiejętność obserwacji, analizy, nawiązywania kontaktów z chorym stanowi
podstawę do badania zarówno podmiotowego (zbieranie wywiadu), jak i badania
przedmiotowego (fizykalnego).
Badanie ogólne i badanie głowy
Badanie ogólne i badanie głowy
1. Metody badania fizykalnego
2. Ocena stanu ogólnego i psychicznego
2.1. Badanie budowy, proporcji i ułożenia ciała
3. Badanie ogólne
3.1. Skóra
3.2. Tkanka podskórna
3.3. Układ mięśniowy
3.4. Układ kostno-stawowy
4. Badanie głowy
4.1. Czaszka
4.2. Twarz
4.3. Narząd wzroku
4.4. Narząd słuchu
4.5. Nos
4.6. Jama ustna
5. Badanie szyi
Wstęp
W module tym zaprezentujemy metody i warunki badania fizykalnego, a także
przedstawimy sprzęt służący do oceny rozwoju fizycznego. Szczególną uwagę
poświęcimy zagadnieniu oceny stanu ogólnego oraz psychicznego, badaniu skóry,
tkanki podskórnej, węzłów chłonnych, układu mięśniowego i kostno-stawowego.
Kolejnym omówionym problemem będzie badanie głowy i narządów zmysłów.
Należy podkreślić, iż są to niezmiernie istotne elementy badania fizykalnego, dzięki
którym często możemy postawić zarówno wstępne, jak i ostateczne rozpoznanie.
1
Badanie ogólne i badanie głowy
1. Metody badania fizykalnego
Badanie fizykalne (przedmiotowe)
służy do oceny stanu obecnego (łac.
status
praesens
) i jest ono przeprowadzane w całości według ustalonego (podanego dalej)
schematu. Zdarza się jednak, że ciężki stan pacjenta wpływa na zmianę kolejności
wykonania badania. W takiej sytuacji musimy szybko ustalić, co jest powodem
zagrożenia życia, a następnie przeprowadzić najważniejsze — adekwatne do stanu
chorego — elementy badania fizykalnego. Po udzieleniu natychmiastowej pomocy
badanie to należy uzupełnić o pominięte wcześniej składniki.
Przed przystąpieniem do badania fizykalnego należy każdorazowo
umyć ręce.
Niewykonanie tej czynności jest przekroczeniem zasad higieny. Ponadto trzeba
pamiętać, aby ręce były nie tylko czyste, lecz również ciepłe.
Do badania fizykalnego pacjent powinien być odpowiednio przygotowany:
— noworodki, niemowlęta, małe dzieci rozbiera się do naga (małe dziecko można
rozbierać stopniowo, o ile nie chce się go oziębić);
— dzieci starsze, młodzież, dorośli pozostają w majtkach.
Badanie fizykalne obejmuje następujące metody:
1) oglądanie (łac.
isnpectio),
2) obmacywanie (badanie dotykiem) (łac.
palpatio)
,
3) opukiwanie (łac.
percusio)
,
4) osłuchiwanie (łac.
auscultatio)
,
5) mierzenie (łac.
mensuratio)
.
W badaniu fizykalnym zaangażowany jest również zmysł węchu.
Po nawiązaniu kontaktu i opanowaniu zdenerwowania pacjenta powinno się
zmierzyć wzrost oraz masę ciała
Do pomiarów wysokości ciała wykorzystuje się następujące przyrządy:
1) liberometr Wolańskiego;
2
Badanie ogólne i badanie głowy
Rysunek 1.
Liberometr Wolańskiego
2) ławkę Ebsteina;
Rysunek 2.
Ławka Ebsteina
3) antropometr typu Martina;
Rysunek 3.
Antropometr typu Martina
3
[ Pobierz całość w formacie PDF ]