Motywacja, Szachy
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
MOTYWACJA
motywacja- tendencja do podejmowania ukierunkowanych na cel czynności
Motywacja:
·
do sukcesu (wygram!)
·
do unikania poraŜki (nie przegram!)
·
wewnętrzna (gram bo lubię, bo chcę być coraz lepszy)
·
zewnętrzna (gram bo są fajne nagrody)
najbardziej skuteczna – do sukcesu zaleŜy od:
Û
oczekiwania sukcesu (wygrana z tym przeciwnikiem nie jest trudna)
Û
wartości sukcesu (jak wygram to zajmę miejsce, zrobię kategorię)
Û
percepcji
osobistej
odpowiedzialności
za
sukces
(posiadam
odpowiednie
przygotowanie by wygrać)
oraz wewn. i zewn.
Piramida potrzeb Maslowa
:
Potrzeby fizjologiczne
: potrzeba jedzenia, potrzeba odpoczynku, potrzeba przyjemnych
doznań zmysłowych, potrzeby seksualne.
Potrzeby bezpieczeństwa wyraŜają się unikaniem tego, co moŜe przynieść śmierć lub
cierpienie: potrzeba zaleŜności, potrzeba opieki i oparcia, potrzeba braku lęku, potrzeba ładu.
Potrzeby afiliacji (przynaleŜności i miłości, akceptacji, afirmacji); ich zaspokojenie rzutuje na
sposób widzenia świata, występują w dąŜeniach przezwycięŜenia osamotnienia, alienacji
Potrzeby szacunku i uznania
: potrzeba potęgi, potrzeba wyczynu, potrzeba wolności, potrzeba
respektu i uznania innych, potrzeba dobrego statusu społecznego, potrzeba sławy, potrzeba
dominacji
Potrzeby samorealizacji: dąŜenie do rozwoju moŜliwości, dąŜenie do realizacji celu.
II prawa Yerkesa-Dodsona
I prawo:
W miarę wzrostu pobudzenia czynność wykonywana jest coraz lepiej, jednak od określonego
poziomu krytycznego pobudzenia poziom wykonania zaczyna się pogarszać aŜ do zupełnej
dezorganizacji
II prawo:
Przy zadaniach prostych nawet bardzo intensywne pobudzenie nie wywołuje jeszcze
powaŜniejszych zmian sprawności działania, ale przy zadaniach skomplikowanych juŜ
niewielkie pobudzenie emocjonalne moŜe spowodować pogorszenie sprawności działania.
Do tego dochodzi
facylitacja społeczna
– napięcie wynikające z obecności innych osób i moŜliwości oceny
naszego działania, czego rezultatem jest lepsze wykonanie łatwiejszych zadań, lecz gorsze
wykonanie trudniejszych zadań (za: Aronson)
przykład: zawodnik w niedoczasie – końcówka (I prawo – wzrost pobudzenia), dookoła
tłumek innych graczy (facylitacja), jeśli końcówka jest trudna, tym trudniejsza wygrana (II
prawo).
STRES
GAS – General Adaptation Syndrome, Ogólny Zespół Przystosowania (Selye) –
sekwencja reagowania organizmu na chroniczny stres
1. faza alarmowa – gwałtowny wzrost aktywacji; objawy: pobudzenie emocjonalne, wzrost
ciśnienia krwi, przyspieszenie akcji serca, ból głowy, ból brzucha, przyspieszenie oddechu,
suchość w ustach, „gęsia skórka", wzrost stęŜenia cukru we krwi;
- stadium szoku
- i przeciwdziałania szokowi – jednostka podejmuje działania obronne
2.
faza adaptacji
– długi czas trwania i wysoki, stały poziom aktywacji, aby dostosować się do
sytuacji => choroby psychosomatyczne (wrzody, zaburzenia układu krąŜenia – nadciśnienie,
arytmia, migreny, zaburzenia układu oddechowego – alergia, astma oskrzelowa, bóle pleców,
głowy, reumatoidalne zapalenie stawów, obniŜenie odporności organizmu)
3. faza załamania (destrukcji) – krótki czas i gwałtowny spadek aktywacji (chwilowy wzrost
=> całkowity spadek aktywacji -> śmierć)
Stres to relacja mi
ę
dzy jednostk
ą
a otoczeniem
Gdy coś się wydarza człowiek dokonuje oceny poznawczej sytuacji:
·
pierwotnej – „Jaką cenę zapłacę za tę sytuację?” – odpowiedź moŜe być·
róŜna: zdarzenie jest:
Û
bez znaczenia (nie ma wpływu na nasze samopoczucie)
Û
sprzyjająco-pozytywne
stresujące
Û
·
wtórnej – „Jak mogę sobie z tym poradzić·
?”
–
człowiek
ocenia
własną
zdolność·
do
wykorzystania
zasobów
(materialnych,
fizycznych,
interpersonalnych, intrapersonalnych)
Stres występuje dopiero wówczas, gdy jednostka uzna sytuację:
Û
za zagraŜającą (=> lęk),
Û
zaklasyfikuje ją jako wyzwanie (=> agresja)
Û
lub oceni, Ŝe doszło do utraty zasobów (=> depresja)
„dobry” i „zły” stres – eustres i dystres
Przyczynami stresu mogą być:
• tłok, ograniczone poczucie prywatności,
• niewystarczająca przestrzeń Ŝyciowa lub przestrzeń niezbędna do pracy,
• hałas,
• bałagan, nieporządek,
• zanieczyszczenie środowiska,
• zła organizacja w miejscu pracy.
Radzenie sobie ze stresem (coping) to poznawcze i behawioralne wysiłki sprostania
specyficznym
wymaganiom
zewn.
lub
wewn.,
ocenianym
jako
wyczerpujące
lub
przekraczające zasoby jednostki
Style radzenia sobie ze stresem:
Û
skoncentrowane na problemie
: ukierunkowane na opanowanie stresora w celu
zmniejszenia lub usunięcia jego stresujących właściwości (np. w sytuacji egzaminu, dana
jednostka wykorzystuje takie strategie, jak uczenie się; partia z silniejszym przeciwnikiem
– dłuŜsze i dokładniejsze przygotowanie się)
Û
skoncentrowane na emocjach
: opanowanie reakcji emocjonalnej związanej ze stresorem
(np. Ŝartowanie ze swojej sytuacji, zaprzeczanie, unikanie, znajdowanie pozytywnych
aspektów, porównywanie się w dół; w sytuacji jak wyŜej – np. znajdowanie partii, w
których przeciwnik był gorszy))
Najlepsze: praca, hobby, ćwiczenia fizyczne, relaksacja, poczucie humoru – zdrowe taktyki.
Objawy stresu u dzieci:
·
bóle brzucha, głowy, wymioty
·
zaburzenia snu
·
obgryzanie paznokci, tiki
·
moczenie nocne
·
utrata apetytu
·
jąkanie
·
częste choroby
·
agresja
zaleŜy od cech osobowościowych
NajwaŜniejsze- zdrowie psychiczne dziecka.
Konstruktywna krytyka
KRYTYKA
konstruktywna
niekonstruktywna
dotyczy
konkretnych zachowań
ogólnych właściwości
wyraŜa
uczucia nadawcy
oceny, rady, zalecenia
dotyczy konsekwencji
pozytywnych i negatywnych
pozytywnych lub negatywnych
jest przekazywana
przez autora
przez osoby trzecie
jest podawana
zaraz po zachowaniach
z opóźnieniem
dotyczy właściwości
które moŜna zmienić
których nie moŜna zmienić
Bibliografia:
1. L. Grzesiuk, Psychologia menedŜera
2. Makowska H., Poprawa R. (1996) Radzenie sobie ze stresem w procesie budowania
zdrowia. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
3. Aronson, Człowiek - istota społeczna
4. Zimbardo, Ruch, Psychologia i Ŝycie
5. Krawczyński M. i Nowicki D. (red.), Psychologia sportu w treningu dzieci i młodzieŜy
6. Czajkowski Z., Nauczanie techniki sportowej
7. Jarvis M., Psychologia sportu
8. Morris T., Summers J. (red.) Psychologia sportu. Strategie i techniki.
9. Heszen-Niejodek I., Teoria stresu psychologicznego i radzenia sobie W: Strelau J.
(red.) Psychologia, podręcznik akademicki t. 3
10. roczniki czasopisma „Sport wyczynowy”
[ Pobierz całość w formacie PDF ]