Moduł 8, MEDYCYNA, Promocja zdrowia
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Działania na rzecz zdrowia a edukacja zdrowotna
Działania na rzecz zdrowia a edukacja zdrowotna
Wstęp
1. Promocja zdrowia w miejscu pracy
1.1. Program antytytoniowy (antynikotynowy) w zakładzie pracy
1.2. Program antyalkoholowy
1.3. Program aktywności fizycznej w miejscu pracy
1.4. Program rozwiązywania stresów w miejscu pracy
2. Działania promocyjne w urazach i wypadkach
2.1. Wypadki przy pracy
2.2. Wypadki w szkołach i placówkach oświatowych
2.3. Wypadki drogowe
2.4. Samobójstwa i zabójstwa
3. Promocja zdrowia psychicznego
3.1. Promocja zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży
3.2. Promocja zdrowia psychicznego osób w wieku produkcyjnym
3.3. Promocja zdrowia psychicznego ludzi starych
Słownik
Bibliografia
Literatura podstawowa
1
Działania na rzecz zdrowia a edukacja zdrowotna
Wstęp
Wszyscy wiemy, że ochrona w miejscu pracy to nie tylko tradycyjne zabezpieczenie
pracownika przed możliwymi zagrożeniami zdrowotnymi, związanymi z miejscem pracy,
ale także działania mające na celu promowanie zdrowia (samopoczucie pracowników, ich
ogólną kondycję). Wszystkie wyżej opisane działania mają wpływ na wydajną, bezpieczną
i sprawną pracę. Działania promocyjne, mające na celu zmniejszenie wypadków,
urazowości oraz wpływające na poprawę stanu psychicznego osób (społeczeństwa)
nierozerwalnie łączą się także z grupą pracowników i ich miejscem pracy.
2
Działania na rzecz zdrowia a edukacja zdrowotna
1. Promocja zdrowia w miejscu pracy
Promocja zdrowia jest już od wielu lat uwzględniana w programach ochrony zdrowia
pracujących, co jest zawarte w dokumentach Światowej Organizacji zdrowia (WHO)
i Międzynarodowej Organizacji Pracy.
Podejmując działania na rzecz promocji zdrowia chcemy zwiększyć wpływ populacji,
jednostki na zdrowie. Wpływamy na kształtowanie prozdrowotnych wartości i norm nie
tylko w życiu osobistym, ale także zawodowym i społecznym.
Zakłady pracy (fabryki, biura, szkoły itd.) coraz częściej stają się obszarem dogodnym do
realizacji programów zdrowotnych, ponieważ:
1) osoby zajmujące się promowaniem zdrowia mają w zakładach pracy sprzyjające
warunki działania przez:
łatwość kontaktowania się z pracownikami (adresatami działań),
mają do pomocy kadrę, która zna problemy zdrowotne pracowników, a nawet
sposoby ich rozwiązywania (inspektorzy BHP, personel medyczny, dział personalny),
możliwość korzystania z zaplecza, jakim dysponuje zakład pracy (przychodnia
zakładowa).
2) efektywność podejmowanych działań nakierowana jest na poprawę stanu zdrowia
pracujących, miedzy innymi przez:
stwarzanie szans poszerzenia możliwości wyborów prozdrowotnych nie tylko
pracowników, ale także ich rodzin,
realizację sprzyjających zdrowiu stylów życia (dodatek do sanatorium, wczasów,
programów zdrowotnych),
3) zakłady pracy (jako samodzielne jednostki) uzyskują np.:
lepsze samopoczucie pracowników,
mniejszą absencję chorobową,
przywiązanie pracowników do miejsca pracy.
Powstałe programy promocji zdrowia dla zakładów pracy w Polsce nie spotkały się
z dużym zainteresowaniem, a czasami wręcz z niechęcią. Obecnie dzięki wiedzy z zakresu
organizacji i zarządzania w promocji zdrowia wiemy, że żaden zakład pracy nie będzie
mógł efektywnie i trwale kształtować zdrowia swoich pracowników, jeśli nie podejmie
zaplanowanych działań (programów) na rzecz zdrowia. Wdrażanie takich programów
promocji zdrowia to proces długotrwały i bardzo trudny, w którym jest miejsce na
współdziałanie wielu osób.
3
Działania na rzecz zdrowia a edukacja zdrowotna
organizacyjne
wdrożeniowe i oceniające
inicjujące
planistyczne
- dobór zakładu
- dobór realizatorów programu
- diagnoza sytuacji zdrowotnej
- stworzenie komórki
ds. realizacji programu
- określenie celów programu
- wybór zadań i ich harmonogramu
- dobór sposobów ewaluacji
przebiegu i efektów programu
Rysunek 1.
Działania programu promocji zdrowia w zakładach pracy
Źródło: Gniazdowski, 1998: 12.
Strategiczne działanie ma na celu dostosowanie treści programowych i metod działania
do potrzeb i oczekiwań kierownictwa danego zakładu oraz pracowników. Nie można
zapomnieć o następujących regułach działania:
program powinien obejmować całą załogę, a nie tylko daną grupę pracowników,
programem powinny być objęte zagrożenia zdrowotne wskazane przez załogę,
podczas wdrażania programu nie można zapominać o prawie pracowników do wyboru
pracowników.
Kadrze kierowniczej zakładu, w którym chcemy wdrożyć program promocji zdrowia
należy uzmysłowić, że dzięki temu programowi:
poprawi się samopoczucie i zdrowie pracowników, co przełoży się na ich efektywność
pracy,
wzmocnią się więzi załogi z zakładem (przedsiębiorstwem),
zostaną ograniczone koszty związane z absencją, wypadkami przy pracy, a nawet
z fluktuacją,
poprawi się wizerunek firmy jako zakładu promującego zdrowie swoich pracowników.
1.1. Program antytytoniowy (antynikotynowy) w zakładzie pracy
Na temat szkodliwości palenia tytoniu mówi się w kraju i na świecie bardzo dużo. Nałóg,
jakim jest palenie, powoduje wiele chorób cywilizacyjnych, o których mówiliśmy
w module pierwszym.
Programy antynikotynowe w zakładach pracy to różnego rodzaju zaplanowane działania,
które mają na celu:
4
Działania na rzecz zdrowia a edukacja zdrowotna
doprowadzenie do trwałego pozbycia się nałogu przez jak największą grupę
pracowników,
ograniczenie palenia przez najbardziej opornych pracowników,
utwierdzenie w niepaleniu osób, które nie podlegają nałogowi.
Zlikwidowanie nałogu palenia papierosów przez pracowników ma dla kierownictwa
danego zakładu wielkie znaczenie, ponieważ wdrożenie programu antytytoniowego może
mieć wpływ na funkcjonowanie zakładu przez:
możliwość uzyskania zdrowszej załogi, co w konsekwencji zwiększa wydajność pracy,
możliwość zmniejszenia się poziomu absencji chorobowej, co zwiększa wydajność
pracy i zmniejsza koszty zasiłków chorobowych,
niepalenie w miejscu pracy podnosi parametry higieniczne powietrza, sprzyja zdrowiu
osób niepalących.
Przekazywane treści programowe (edukacyjne) nie powinny zawierać informacji
zastraszających osoby biorące udział w programie, a zawierać informacje skłaniające do
przemyśleń, podejmowania odpowiednich działań. Podczas trwania programu
antynikotynowego warto zastosować pomiar ryzyka zawodowego związanego
z chorobami, na które wpływ ma oddziaływanie nikotyny. Nie wyobrażam sobie jednak,
aby taki program prowadziły osoby, które same mają problemy związane z nałogiem,
jakim jest palenie papierosów.
Podczas Konferencji PTP, która odbyła się w Sopocie w maju tego roku, przedstawione
zostały prace mówiące o tym, że w szpitalach najwięcej papierosów wypala się
w dyżurkach pielęgniarskich. I chociaż nie można tego problemu uogólniać, to jednak
należy zwrócić na ten fakt baczniejszą uwagę i podjąć działania zmniejszające, a nawet
wprost likwidujące ten problem.
1.2. Program antyalkoholowy
Czytając fachową literaturę (medycznej) dotyczącą wpływu alkoholu na zdrowie, widzimy
potrzebę wprowadzania programów promocji zdrowia z zakresu edukacji
antyalkoholowej. Jest to problem wszystkich społeczeństw, nie tylko naszego kraju.
W Polsce cały czas spotykamy się ze stereotypami, np. pijanych rzemieślników (murarzy,
tynkarzy, hydraulików), pijanych kierowców na drodze (często są to kierowcy zawodowi)
oraz tzw. pijanych poniedziałków w zakładach pracy, co w praktyce oznacza największą
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]