Monitor Ubezpieczeniowy nr 43

Monitor Ubezpieczeniowy nr 43, Monitor ubezpieczeniowy

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
MONITOR
UBEZPIECZENIOWY
PISMO RZECZNIKA UBEZPIECZONYCH
NR 43
WRZESIEÑ 2010
 SPIS TREŒCI
Dzia³ania Rzecznika Ubezpieczonych na rzecz powodzian .................................................................................. 3
Aktualnoœci .......................................................................................................................................................... 4
Wiêcej informacji dla konsumentów o rynku ubezpieczeniowym
– propozycja Rzecznika Ubezpieczonych ............................................................................................................. 6
Wspó³praca Rzecznika Ubezpieczonych z Urzêdem Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w zakresie ochrony praw konsumentów ............................................................................................................. 8
Przedstawienie s¹dowi istotnego pogl¹du dla spraw ....................................................................................... 15
Zmiana otwartego funduszu emerytalnego–oczympamiêtaæ ....................................................................... 21
Obowi¹zek ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych
czasowo wycofanych z ruchu, a wysokoœæ sk³adki .............................................................................................23
Roz³o¿enie p³atnoœci sk³adki ubezpieczeniowej na raty, a obowi¹zki wyp³ywaj¹ce
z ustawy z dnia 20 lipca 2001 r. o kredycie konsumenckim ...............................................................................25
Ubezpieczenie budynków rolniczych – uwagi ogólne ....................................................................................... 28
Podstawowe informacje o ubezpieczeniach kredytów ..................................................................................... 30
Najem pojazdu zastêpczego w przypadku umowy ubezpieczenia OC
posiadaczy pojazdów mechanicznych w œwietle orzecznictwa s¹dów powszechnych ...................................... 34
Instytucje rynku ubezpieczeniowego: Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych ................................... 38
40
PR U
ISMO ZECZNIKA BEZPIECZONYCH
Dzia³ania Rzecznika Ubezpieczonych
na rzecz powodzian
Wydarzenia zwi¹zane z powodzi¹, która mia³a miejsce na prze³omie maja i czerwca br.
boleœnie doœwiadczy³y spo³ecznoœæ zamieszkuj¹c¹ teren oddzia³ywania ¿ywio³u. Czas ten
równie¿ okaza³ siê okresem najwy¿szej próby dla rynku ubezpieczeniowego. Skala tragedii
powodzi stanowi bowiem swoisty probierz dzia³alnoœci ubezpieczycieli pod wzglêdem
wywi¹zywania siê z zawartych umów ubezpieczeñ. To w³aœnie w tych, jak¿e trudnych
warunkach klienci zak³adów ubezpieczeñ dokonuj¹ oceny „w³asnego” ubezpieczyciela
i wyci¹gaj¹ wnioski na przysz³e lokowanie ochrony ubezpieczeniowej. Z drugiej strony, czas
ten jest równie¿ okazj¹ do budowania korzystniejszego wizerunku bran¿y ubezpiecze-
niowej w oczach spo³eczeñstwa polskiego.
Dzia³ania podjête przez Rzecznika Ubezpieczonych zarówno w czasie bezpoœredniego
oddzia³ywania powodzi, jak równie¿ po jej ust¹pieniu, mia³y przede wszystkim na celu
udzielenie pomocy powodzianom w zakresie poradnictwa ubezpieczeniowego, podjêcie dzia³añ interwencyjnych
wobec zak³adów ubezpieczeñ naruszaj¹cych prawa osób ubezpieczonych oraz spowodowanie zwrócenia szczególnej
uwagi ubezpieczycieli na aspekt terminowego rozpatrywania roszczeñ i nale¿nych wyp³at odszkodowañ.
Zapewnienia medialne samorz¹du ubezpieczeniowego (PIU) oraz informacje przekazywane od poszczególnych
ubezpieczycieli wskazywa³y na wysok¹ mobilizacjê ubezpieczycieli i priorytetowe potraktowanie zadañ zwi¹zanych
z likwidacj¹ szkód powodziowych. Miêdzy innymi na ³amach oficjalnej strony internetowej Polskiej Izby Ubezpieczeñ
mo¿na by³o uzyskaæ informacje o nastêpuj¹cej treœci:
Cezary Or³owski
starszy specjalista
w Biurze Rzecznika
Ubezpieczonych
„(…) Ubezpieczyciele wprowadzili tak¿e œcie¿kê tzw. szybkiej
likwidacji szkód. Przy mniejszych zniszczeniach pe³ne odszkodowanie jest wyp³acane poszkodowanym ju¿ po kilku
dniach, bez szczegó³owej procedury szacowania zniszczeñ. Osobom, które na skutek powodzi ponios³y najwiêksze straty,
ubezpieczyciele wyp³acaj¹ zaliczki na poczet odszkodowañ. Dziêki temu ci, którzy poprzez dzia³anie ¿ywio³u stracili ca³y
maj¹tek, nie pozostan¹ bez œrodków do ¿ycia”.
Podobne informacjê znalaz³y siê równie¿ na stronach internetowych
ubezpieczycieli. Wszystko wiêc wskazywa³o, ¿e ubezpieczyciele s¹ odpowiednio przygotowani do sprawnej likwidacji
szkód.
W rzeczywistoœci zapewnienia, w miarê up³ywu czasu, s¹ weryfikowane przez bie¿¹c¹ praktykê. St¹d te¿ odpowiedzi¹
na pytanie czy ubezpieczyciele stanêli na wysokoœci zadania i sprostali trudnoœciom zwi¹zanym z likwidacj¹ szkód s¹
dane sp³ywaj¹ce z kraju, dotycz¹ce realizacji umów ubezpieczeñ mienia. Powy¿sze informacje s¹ przedmiotem
szczególnych obserwacji i analiz ze strony Biura Rzecznika Ubezpieczonych.
Rzecznik Ubezpieczonych, podobnie jak samorz¹d ubezpieczeniowy, przyst¹pi³ do akcji informacyjnej maj¹cej na celu
ukierunkowanie w dzia³aniu powodzian w zwi¹zku z realizacj¹ ich praw wynikaj¹cych z zawartych umów ubezpieczeñ.
W celu zapewnienia praktycznych informacji i wskazówek dotycz¹cych procesów likwidacji szkód katastroficznych, na
oficjalnej stronie internetowej Rzecznika Ubezpieczonych
www.rzu.gov.pl
„Jak postêpowaæ w przypadku powstania szkody spowodowanej powodzi¹, silnym wiatrem, opadami
deszczu. Praktyczne wskazówki zwi¹zane z rozpatrywaniem roszczeñ ubezpieczeniowych”.
, zamieszczono przystêpnie zredagowany
poradnik pt:
Otwieraj¹c link
zamieszczony na ww. stronie mo¿na uzyskaæ szereg istotnych, z punktu widzenia osób dotkniêtych powodzi¹,
praktycznych wskazówek pomagaj¹cych sprawnie przejeœæ przez proces likwidacji szkody, od momentu jej zg³oszenia
a¿ po wyp³atê odszkodowania.
Rzecznik Ubezpieczonych podj¹³ równie¿ dzia³ania ukierunkowane na realizacjê zadañ zwi¹zanych z propagowaniem
ubezpieczeñ, w tym edukacj¹ i poradnictwem. W tym celu pracownicy Biura Rzecznika Ubezpieczonych czynnie
uczestniczyli w licznych wyst¹pieniach telewizyjnych, audycjach radiowych, czacie internetowym oraz wspó³pracowali
z pras¹ ogólnopolsk¹ (Gazeta Wyborcza) celem wyjaœniania zapytañ i w¹tpliwoœci ze strony poszkodowanych oraz
reprezentuj¹cych ich przedstawicieli mediów.
Dzia³ania podejmowane przez Rzecznika Ubezpieczonych przybiera³y równie¿ inny charakter, tj. w trakcie dy¿urów
telefonicznych, codziennie od poniedzia³ku do pi¹tku, od godz. 9.00 do 19.00, pracownicy Biura Rzecznika udzielali
porad z zakresu likwidacji szkód. W ostatnim okresie Biuro Rzecznika odnotowa³o kilkadziesi¹t zapytañ ze strony
powodzian, którym wskazano jak sprawnie postêpowaæ, aby szybko i profesjonalnie we wspó³pracy z ubezpieczycielem
zakoñczyæ postêpowanie likwidacyjne.
Rzecznik Ubezpieczonych, na obecnym etapie obserwacji rynku ubezpieczeñ, odnotowuje wzrost zg³aszanych
problemów dotycz¹cych procesu rozpatrywania roszczeñ (likwidacji szkód) z ryzyk powodziowych. Baz¹ umo¿liwiaj¹c¹
podejmowanie dzia³añ s¹ informacje sp³ywaj¹ce z Polski, uzyskiwane w trakcie dy¿urów telefonicznych oraz pisemne
skargi na postêpowanie ubezpieczycieli. W przypadku stwierdzonych nieprawid³owoœci Rzecznik Ubezpieczonych
podejmuje dzia³ania zarówno o charakterze ogólnym, np. wyst¹pienie do Prezesa Zarz¹du STU Ergo Hestia S.A.
Wrzesieñ 2010 r. Numer 43
3
Aktualnoœci
oraz wyst¹pienie do Prezesa HDI Asekuracja TU S.A., a tak¿e szereg podjêtych
interwencji w sprawach indywidualnych – skargowych.
Nieznaczna czêœæ niepokoj¹cych sygna³ów zosta³a przekazana Rzecznikowi
poprzez osobiste stawiennictwo w Biurze osób ubezpieczonych, którzy po
doœwiadczeniach zwi¹zanych z ogromem tragedii jaka ich spotka³a nie s¹
w stanie samodzielnie uporaæ siê z przezwyciê¿eniem problemów i przeszkód
powsta³ych w trakcie likwidacji szkód.
W oczach ubezpieczonych, którzy zg³osili siê do Biura o pomoc, Rzecznik
Ubezpieczonych jest postrzegany jako instytucja, która oprócz pokierowania
w dalszym dzia³aniu jest w stanie doprowadziæ do polubownego rozwi¹zania
zaistnia³ych trudnoœci oraz sporów. Rzecznik równie¿ i w tym przypadku,
chocia¿ maj¹c ograniczone mo¿liwoœci lokalowe, wspiera i udziela pomocy
powodzianom.
Na bazie uzyskanych z powy¿szych Ÿróde³ danych dotycz¹cych wywi¹zania
siê ubezpieczycieli z umów ubezpieczenia oraz realizacji zapewnieñ
medialnych dotycz¹cych sprawnej likwidacji szkód, z punktu widzenia
Rzecznika Ubezpieczonych, rysuje siê nieco inny obraz dzia³añ
podejmowanych przez ubezpieczycieli od kreowanego przez Samorz¹d
Ubezpieczeniowy.
W znacznej czêœci niepokoj¹ce sygna³y otrzymywane zarówno w drodze
rozmów telefonicznych przeprowadzanych w trakcie dy¿urów telefonicznych,
jak i wiadomoœci e-mail przesy³anych drog¹ elektroniczn¹, wskazuj¹ na
naruszenie art. 817 §1 k.c. oraz opiesza³¹ likwidacjê szkód z dobrowolnych
ubezpieczeñ domów, które zosta³y zalane na skutek powodzi.
OpóŸnienia w zakoñczeniu rozpatrywania roszczenia najczêœciej s¹
spowodowane opiesza³oœci¹ ubezpieczyciela zwi¹zan¹ z d³ugim czasem
reakcji z jego strony, zaraz po dokonaniu zg³oszenia szkody. Chodzi tu miêdzy
innymi o sytuacjê zwi¹zan¹ z kontaktem telefonicznym w celu
poinstruowania co do terminu przybycia rzeczoznawcy, zakresu prac
porz¹dkowych jakie mo¿na przeprowadziæ do czasu jego przybycia.
Szczególnie deprymuj¹ce jest oczekiwanie na przybycie rzeczoznawcy, który
czêsto nie pojawia siê w umówionym terminie. W niektórych sytuacjach,
opisanych przez powodzian, rzeczoznawca ubezpieczeniowy przyby³ na
miejsce zdarzenia dopiero po miesi¹cu od opadniêcia wody.
Niestety, równie¿ nie wszyscy ubezpieczyciele wprowadzili w ¿ycie zasadê
wyp³aty zaliczek odszkodowañ. W analizowanych przez Biuro sprawach albo
w ogóle nie dosz³o do ich wyp³aty, b¹dŸ te¿ realizowano je z du¿ym opóŸnie-
niem.
Drug¹ grupê sporów pomiêdzy ubezpieczonymi a ubezpieczycielami
stanowi¹ kwestie ustalania wysokoœci odszkodowañ, odnosz¹ce siê w istocie
do problemu rzetelnoœci sporz¹dzonych kosztorysów.
W wiêkszoœci likwidowanych szkód szacowanie strat odbywa siê metod¹
kosztorysow¹, która czêsto przybiera formê ostateczn¹ wyliczenia
odszkodowania. W pozosta³ych przypadkach pe³ni ona rolê wstêpnego
okreœlenia wysokoœci szkody, nakreœlaj¹c¹ zakres stwierdzonych szkód w
nieru-chomoœci, s³u¿¹c¹ jednoczeœnie realizacji wyp³at o charakterze
zaliczkowym. W takim te¿ przypadku o ostatecznym kszta³cie odszkodowania
decyduje rozliczenie szkody na podstawie rachunków dokumentuj¹cych
koszt materia³ów i robocizny. Przyczyn¹ powsta³ych sporów na tym tle jest
zazwyczaj opisanie niepe³nego zakresu uszkodzeñ, tj. pominiecie istotnych
elementów szkody oraz zani¿enie cen materia³ów i stawek za robociznê.
Rzecznik Ubezpieczonych, monitoruj¹c obecn¹ sytuacjê zwi¹zan¹ z roz-
patrywaniem roszczeñ ubezpieczeniowych zwi¹zanych z rozmiarem tragedii
jaka dotknê³a mieszkañców po³udniowych obszarów Polski na prze³omie
maja i czerwca 2010 r., w przypadku stwierdzenia nieprawid³owoœci
wystêpuje do poszczególnych ubezpieczycieli z interwencj¹ z jednoczesnym
– Rzecznik
Ubezpieczonych, Halina Olendzka,
zastêpca dyrektora Biura Rzecznika
Ubezpieczonych, Aleksander
Daszewski oraz pracownicy Biura,
Anna D¹browska i Bart³omiej
Chmielowiec wziêli udzia³
w konferencji zorganizowanej
przez Polsk¹ Izbê Ubezpieczeñ
pt. „Kierunki zmian Kodeksu
Cywilnego w zakresie umowy
ubezpieczenia”.
– W siedzibie Rzecznika
Ubezpieczonych odby³o siê
posiedzenie Rady Ubezpieczonych,
organu opiniodawczo – doradczego
Rzecznika Ubezpieczonych. Tematem
przewodnim posiedzenia by³a
wspó³praca Rzecznika
Ubezpieczonych z Urzêdem Ochrony
Konkurencji i Konsumentów ze
szczególnym uwzglêdnieniem
eliminowania z obrotu klauzul
niedozwolonych w produktach
ubezpieczeniowych.
– Rzecznik
Ubezpieczonych, Halina Olendzka
oraz przedstawiciele Biura, Iwona
Szymañska i Mariusz Denisiuk,
wziêli udzia³ w III Forum Finansowym
pt. „Gospodarka i czynniki
demograficzne a system emerytalny”.
– Zastêpca dyrektora
Biura Rzecznika Ubezpieczonych,
Aleksander Daszewski, wzi¹³ udzia³
w kongresie za³o¿ycielskim Polskiej
Izby Odszkodowañ.
– Przedstawiciel Biura
Rzecznika Ubezpieczonych, Mariusz
Denisiuk, wzi¹³ udzia³ w konferencji
organizowanej przez Bussines Center
Club pt. „III filar czy ubóstwo?”.
– Rzecznik
Ubezpieczonych opublikowa³
na swojej stronie internetowej
Raport w sprawie
skarg kierowanych do Rzecznika
Ubezpieczonych w I pó³roczu 2010
roku.
www.rzu.gov.pl
Opracowa³:
Piotr Budzianowski
4
PR U
21.06.2010
22.06.2010
23.06.2010
01.07.2010
05.07.2010
04.08.2010
ISMO ZECZNIKA BEZPIECZONYCH
apelem o podjêcie wszelkich mo¿liwych dzia³añ na rzecz poszkodowanych osób i ich rodzin zwi¹zanych z realizacj¹
zawartych umów ubezpieczenia.
Rzecznik podejmuj¹c interwencjê d¹¿y do ulepszenia praktyki likwidacji szkód, poprzez wprowadzenie
przyœpieszonych procedur likwidacyjnych, w tym pilnego przekazania na rzecz poszkodowanych zaliczek oraz
doprowadzenie bie¿¹cych spraw do stanu zgodnoœci z prawem.
Rzecznik Ubezpieczonych, na co wielokrotnie wskazywa³ w swoich stanowiskach i opracowaniach, jest równie¿
zwolennikiem powszechnego systemu ubezpieczeñ od ryzyka powodzi i st¹d te¿ popiera wprowadzenie systemu
ubezpieczeñ klêskowych oraz uczestniczy w konsultacjach na szczeblu ministerialnym w sprawie projektu systemu
ubezpieczeñ na wypadek klêsk ¿ywio³owych.
Obecnie funkcjonuj¹ce rozwi¹zania stanowi¹ bowiem – w ocenie Rzecznika – przypadkowy, a zarazem incydentalny
zbiór inicjatywy publicznej i prywatnej. Zakres udzielanej pomocy publicznej, którego charakter jest doraŸny,
np. korzystanie z rezerwy bud¿etowej oraz œrodków bêd¹cych w dyspozycji samorz¹dów terytorialnych, nie jest
wystarczaj¹cy. Z drugiej zaœ strony, stosowanie bezzwrotnych œwiadczeñ ze œrodków publicznych wp³ywa niekorzystnie
na ofertê rynku ubezpieczeniowego, os³abiaj¹c rolê ubezpieczeñ gospodarczych jako g³ównego instrumentu
niwelowania skutków oddzia³ywania ¿ywio³ów na dobytek obywateli. Dlatego te¿ ryzyka zwi¹zane z ¿ywio³ami
wymagaj¹ spójnego systemu, kszta³tuj¹cego wzajemne relacje pomocy publicznej i rynku ubezpieczeniowego w sposób
umo¿liwiaj¹cy zgodne wspó³istnienie, nie zaœ konkurowanie ze sob¹.
Metoda ubezpieczenia jest optymalnym sposobem finansowania skutków klêsk ¿ywio³owych. Nale¿y jednak wskazaæ,
¿e dla zapewnienia powszechnoœci ubezpieczeñ niezbêdna jest pomoc pañstwa, które powinno stworzyæ szereg
rozwi¹zañ zachêcaj¹cych do stworzenia systemu ubezpieczeñ od skutków szkód wyrz¹dzonych przez klêski ¿ywio³owe.
Postulowanym rozwi¹zaniem jest np. wprowadzenie ulg lub zwolnieñ podatkowych dla osób ubezpieczaj¹cych mienie
w zakresie ryzyk klêskowych. Tak¿e korzystnym rozwi¹zaniem mog³oby byæ stworzenie systemu dop³at ze œrodków
bud¿etowych do sk³adki na wzór rozwi¹zañ zastosowanych w przypadku ubezpieczenia upraw rolnych i zwierz¹t
gospodarskich.
Zdaniem Rzecznika Ubezpieczonych pierwszym a jednoczeœnie zasadniczym krokiem na drodze budowy danego
systemu ubezpieczeñ jest idea stworzenia narodowej mapy zagro¿enia poszczególnymi ryzykami klêskowymi.
Jak wskazuj¹ doœwiadczenia innych krajów europejskich niezbêdny jest w tym udzia³ pañstwa. Stworzenie takiej mapy
powinno wiêc byæ pierwszym elementem projektowanego systemu ubezpieczeñ na wypadek klêsk ¿ywio³owych. Warte
rozwa¿enia jest równie¿ stworzenie odpowiedniego funduszu klêskowego dla poszkodowanych, którego istot¹ by³oby
czêœciowe wyrównanie strat niepokrytych przez ubezpieczenie gospodarcze. Rozwi¹zanie to stanowi³oby du¿¹ zachêtê
do zawierania umów ubezpieczenia mienia, gdy¿ mo¿liwoœæ korzystania ze œrodków funduszu by³aby uzale¿niona od
istnienia umowy ubezpieczenia. Ponadto godnym zastanowienia by³oby nadanie ubezpieczeniu od skutków klêsk
¿ywio³owych charakteru obowi¹zkowego, co przyczyni³o by siê do ujednolicenia warunków umowy, których treœæ
wynika³aby z przepisów ustawy.
Wrzesieñ 2010 r. Numer 43
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]