Moralna i niemoralna historia ...

Moralna i niemoralna historia pieniądza - o książce, Politechnika Gdańska, Zarządzanie WZiE, semestr 1, ...

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
BANK I KREDYT
paêdziernik 2006
Recenzje
75
René Sédillot, Moralna i niemoralna
Moral and Immoral History of Money
Wydawnictwo W.A.B, Warszawa, 2002
rec. Grzegorz Wójtowicz*
W rozwoju cywilizacji olbrzymià rol´ odegra∏y trzy
doskona∏e wynalazki – ogieƒ, ko∏o i pieniàdz. Pos∏u-
gujàc si´ pieniàdzem – w takiej lub innej formie – nie
zastanawiamy si´ nad jego naturà i funkcjà. Tak w
s∏owie wst´pnym zaczyna swà opowieÊç o pieniàdzu
René Sédillot. Urodzony sto lat temu francuski histo-
ryk i dziennikarz czterokrotnie otrzymywa∏ Nagrody
Akademii Francuskiej. PopularnoÊç i zaszczyty przy-
nios∏y mu przede wszystkim prace poÊwi´cone histo-
rii czarnych rynków, franka, inflacji i z∏ota.
Recenzowana historia pieniàdza sk∏ada si´ z
szesnastu krótkich rozdzia∏ów.
W pierwszym rozdziale Autor stara si´ przedsta-
wiç d∏ugà drog´ cz∏owieka do transakcji wymiany.
Próbuje dokonaç rekonstrukcji historii handlu z cza-
sów, gdy nie by∏o jeszcze pieniàdza. Towar wymienia-
no na towar. W szczególnych sytuacjach taki handel
wymienny wyst´powa∏ nawet w minionym, XX wie-
ku. Bohaterami tego fragmentu ksià˝ki sà mi´dzy in-
nymi Polacy. Nie brzmi to sympatycznie, ale przypo-
mina smutne fakty z lat okupacji i póêniejszych cza-
sów gospodarki niedoborów.
Handel wymienny zawsze by∏ niewygodny, bo
nie by∏o ∏atwo dopasowaç do siebie towary oferowa-
ne przez obie strony transakcji. Jednak dopiero w d∏u-
gim okresie wykszta∏ci∏y si´ regu∏y u˝ywania jako
miernika wartoÊci i poÊrednika w handlu pewnych
towarów, które sta∏y si´ „pieniàdzem towarowym”.
Modne by∏y pieniàdze roÊlinne – ry˝, herbata, migda-
∏y, pieprz, kakao – albo tkaniny, b´dàce te˝ towarem
pochodzenia roÊlinnego. Nie mo˝na tak˝e nie wspomnieç
o tulipanie, pszenicy lub ˝ycie. Nietrwa∏oÊç roÊlin ka-
za∏a zwróciç uwag´ na minera∏y: kamienie, sól, a w
koƒcu metale. Wielkà karier´ robi∏y pieniàdze-musz-
le. Pieniàdza dostarcza∏ te˝ Êwiat zwierz´cy, skàd po-
chodzi∏y ryby, skóry i futra oraz byd∏o. W roli waluty
wyst´powali cz´sto niewolnicy.
Wygra∏ jednak pieniàdz metalowy, a przede
wszystkim ze srebra lub z∏ota. Moneta jako p∏aski krà-
˝ek powsta∏a prawdopodobnie oko∏o 680 roku przed
naszà erà. W kolejnym stuleciu dosz∏o ju˝ do pierw-
szego w dziejach dewaluacji pieniàdza – zmniejsze-
nia zawartoÊci kruszcu w monecie.
Srebro i z∏oto konkurowa∏y ze sobà. O wynikach
ich batalii decydowa∏ rynek. Rynek te˝ stale ocenia∏
wartoÊç monety ze wzgl´du na zawartoÊç kruszcu.
Lepsza moneta znika∏a z obiegu, co w staro˝ytnoÊci
nie usz∏o uwadze Arystofanesa. Potem zauwa˝y∏ to
Miko∏aj Kopernik, a po nim Tomasz Gresham i osta-
tecznie jego nazwiskiem ochrzczono prawo obiegu
pieni´˝nego: „z∏y pieniàdz wypiera dobry”.
W kolejnych rozdzia∏ach Autor zajmuje si´ „kró-
lem metali” – z∏otem. Serial ciekawych opowiadaƒ
ma swój fina∏ w powstaniu systemu waluty z∏otej
*
Narodowy Bank Polski.
historia pieniàdza
Review of the book by René Sédillot,
76 Reviews
BANK I KREDYT
paêdziernik 2006
wspartego odkryciami nowych z∏ó˝ w XIX wieku i re-
zygnacjà ze srebra jako podstawowego kruszcu mone-
tarnego.
Siódmy rozdzia∏ to omówienie poczàtków pienià-
dza papierowego. Jako pierwsi wprowadzili go do obie-
gu wynalazcy papieru, Chiƒczycy. Na uwag´ zas∏ugujà
doÊwiadczenia z pieniàdzem papierowym Francuzów,
zauroczonych emisjà, którà organizowa∏ Szkot John
Law, a potem emisjà asygnat z czasów Rewolucji.
Nast´pny rozdzia∏ przedstawia narodziny kolej-
nych walut: dolara amerykaƒskiego, franka francu-
skiego, franka belgijskiego, franka szwajcarskiego, li-
ra w∏oskiego, marki niemieckiej i innych walut kra-
jów Europy i Azji.
Kontynuacjà historii wielu walut sà burzliwe wy-
darzenia w XX wieku, opisane w dalszych rozdzia-
∏ach ksià˝ki. Rosja, podobnie jak inne kraje, w czasie
pierwszej wojny Êwiatowej odesz∏a od pokrycia bank-
notów w z∏ocie i wielokrotnie powi´kszy∏a emisj´ pa-
pierowych rubli. Obieg rubli w dobie „walki klas”
wzrós∏ z 1,7 miliarda na poczàtku 1914 r. do 810 kwa-
drylionów w marcu 1924 r., nie liczàc emisji lokal-
nych. Jeden milion rubli by∏ w koƒcu wart 0,002
przedwojennej kopiejki. Towary zast´powa∏y pie-
niàdz. Powrót do nowego rubla okaza∏ si´ niezwykle
trudnym przedsi´wzi´ciem. Powojenna inflacja wy-
stàpi∏a te˝ w odrodzonej Polsce, czemu autor poÊwi´-
ca kilka zdaƒ, a tak˝e w Austrii, na W´grzech i w
Niemczech. Ten ostatni przypadek i dalsza historia
marki, opisane na blisko dziesi´ciu stronach, dobrze
charakteryzujà skomplikowane losy pieniàdza. Prze-
noszà one uwag´ Czytelnika na sytuacj´ po drugiej
wojnie Êwiatowej. Âwiatowy rekord hiperinflacji usta-
lajà W´gry, gdzie w 1946 r. do obiegu wchodzi forint
o wartoÊci... 400 tysi´cy kwadrylionów u˝ywanego
wczeÊniej pengö. W ksià˝ce jest te˝ mowa o innych
kryzysach monetarnych, których skutki, tak˝e poli-
tyczne, okazywa∏y si´ szczególnie dramatyczne.
Systemy monetarne, mimo ró˝nych prób, nie
wróci∏y ju˝ do stabilnego systemu waluty z∏otej
sprzed pierwszej wojny Êwiatowej. Dolar, który przez
d∏ugi czas dominowa∏ w Êwiecie walut, zosta∏ defini-
tywnie oderwany od z∏ota na poczàtku lat siedem-
dziesiàtych ubieg∏ego wieku. Powszechna sta∏a si´
p∏ynnoÊç kursów walut. To zrodzi∏o ide´ wspólnej
waluty europejskiej. Ten wàtek nie jest kontynuowa-
ny, gdy˝ Autor zakoƒczy∏ prace nad ksià˝kà wcze-
Êniej, przed tworzeniem i powstaniem strefy euro.
Jako historyk du˝à wag´ przywiàzuje do „genety-
ki pieniàdza”. Ca∏y rozdzia∏ poÊwi´ca pochodzeniu
nazw jednostek pieni´˝nych, terminów monetarnych
itd.
Trzy ostatnie rozdzia∏y noszà tytu∏y sformu∏owa-
ne jako pytania. Czy Êwiat mo˝e obyç si´ bez pieni´-
dzy? Tak, ale pod przymusem, w izolacji i tylko przez
pewien czas. Czy mo˝na uwolniç si´ od z∏ota? Tak,
ale trzeba spe∏niç kilka warunków. Gdy Autor udzie-
la∏ takiej odpowiedzi, Êwiat jeszcze t´skni∏ za z∏otem.
Czy mo˝na obyç si´ bez gotówki? Tak, bo technika na
to pozwala, ale – zdaniem Autora – wsz´dzie sà spry-
ciarze, którzy ciàgle wolà anonimowà gotówk´ od in-
nych form pieniàdza, niemajàcych ju˝ uroku anoni-
mowoÊci.
Gdy mowa o tych spryciarzach trzeba wróciç do
atrakcyjnego i jednoczeÊnie prowokacyjnego tytu∏u
ksià˝ki. Historia pieniàdza jest moralna i niemoral-
na zarazem. Autor swà refleksj´ na ten temat zawie-
ra w kilkunastu zdaniach poprzedzajàcych s∏owo
wst´pne. Nie zdradzajàc treÊci, warto zach´ciç do
ich przeczytania, a potem do lektury kolejnych cz´-
Êci ksià˝ki.
Jest to historia pieniàdza nakreÊlona piórem hi-
storyka, a nie ekonomisty. Nie jest wi´c analizà pro-
blemów monetarnych, ale opisem faktów i zjawisk, w
którym zawarto wiele smakowitych szczegó∏ów, sk∏a-
dajàcych si´ logicznie na ca∏oÊç problemu dziejowego
rozwoju pieniàdza.
Autor, co zrozumia∏e, wiele miejsca poÊwi´ci∏
walucie francuskiej, która przez wi´kszoÊç swojej hi-
storii by∏a w cieniu brytyjskiego funta, potem amery-
kaƒskiego dolara i w koƒcu niemieckiej marki. Chyba
jednak nie przesadzi∏ z proporcjami, dostarczajàc cie-
kawych informacji o wielu perypetiach pieniàdza we
Francji.
Ksià˝ka R. Sédillota powsta∏a z myÊlà o szerokim
kr´gu odbiorców. J´zyk jest prosty, a styl doÊç barw-
ny, co czyni lektur´ ∏atwà i w sumie przyjemnà.
Ksià˝k´ mo˝na poleciç ekonomistom, którzy nie po-
winni przecie˝ czytaç wy∏àcznie prac napisanych
przez innych ekonomistów. Refleksje historyków go-
spodarczych zas∏ugujà z pewnoÊcià na uwag´, gdy˝
wzbogacajà wiedz´, ujawniajà dochodzenie do praw-
dy o pieniàdzu metodà prób i b∏´dów oraz przestrze-
gajà, ˝e z lekcji historii nie zawsze wyciàga si´ odpo-
wiednie wnioski.
BANK I KREDYT
paêdziernik 2006
Recenzje
77
w systemie finansowym jednostek samorzàdu
terytorialnego (na przyk∏adzie miast na
prawach powiatu)
Review of the book by Marzanna
Poniatowicz, Public Debt in the Financial
System of Local Government Units
(on the Example of Cities with Poviat Rights)
Wydawnictwo Uniwersytetu w Bia∏ymstoku,
Bia∏ystok, 2005
rec. Agnieszka Aliƒska*
Cz∏onkostwo naszego kraju w strukturach Unii Europej-
skiej sprawia, ˝e coraz wi´kszego znaczenia nabiera pro-
blem utrzymania wartoÊci d∏ugu publicznego na odpo-
wiednim poziomie. Jednak zarówno w teorii ekonomii,
jak i praktyce gospodarczej paƒstw dotychczas nie uda-
∏o si´ jednoznacznie okreÊliç bezpiecznego poziomu tej
kategorii ekonomicznej. Zarzàdzanie d∏ugiem publicz-
nym w skali kraju stanowi odr´bny zakres polityki pro-
wadzonej niezale˝nie od polityki monetarnej i fiskalnej.
Jednym z istotnych elementów sk∏adowych war-
toÊci zad∏u˝enia publicznego jest d∏ug samorzàdowy,
tzn. powstajàcy na poziomie gmin, powiatów i woje-
wództw. Pozycja, znaczenie i wp∏yw jednostek samo-
rzàdu terytorialnego na rozwój spo∏eczno-ekonomicz-
ny kraju, zw∏aszcza w zakresie niwelowania dyspro-
porcji rozwojowych mi´dzy regionami, sprawiajà, ˝e
podmioty te wymagajà wsparcia w postaci dodatko-
wych Êrodków finansowych, szczególnie o charakte-
rze zwrotnym. Dostrzegajàc ten problem, pod ko-
niec 2005 r. wydano ksià˝k´ Marzanny Poniatowicz
pt.
D∏ug publiczny w systemie finansowym jednostek
samorzàdu terytorialnego (na przyk∏adzie miast
na prawach powiatu)
. Autorka podkreÊla w niej, ˝e
pomimo wzrostu roli i znaczenia instrumentów d∏u˝-
nych w systemie finansowym jednostek samorzàdu
terytorialnego efektywnoÊç ich wykorzystania pozo-
staje zbyt niska. Przyczyn tego stanu nale˝y upatry-
waç przede wszystkim w uwarunkowaniach prawno-
-ekonomicznych, organizacyjnych i politycznych,
które zosta∏y szczegó∏owo omówione w kolejnych
rozdzia∏ach ksià˝ki.
Pierwszy rozdzia∏ ksià˝ki ma charakter teoretycz-
ny. Zaprezentowano w nim podstawowe poj´cia z za-
kresu g∏ównych teorii ekonomicznych dotyczàcych
deficytu bud˝etowego i d∏ugu publicznego, w tym
d∏ugu samorzàdowego. Szczegó∏owo zaprezentowano
przeglàd poj´ç i interpretacji tych kategorii ekono-
micznych oraz relacji mi´dzy nimi.
W drugim rozdziale przedstawiono ogólne zasa-
dy funkcjonowania systemu finansowego jednostek
samorzàdu terytorialnego w Polsce. Autorka wysz∏a
z za∏o˝enia, ˝e system ten sk∏ada si´ ze sfery instytu-
cjonalnej (tzn. podmiotów i instytucji), zasad praw-
nych oraz instrumentów finansowych zwiàzanych
z gromadzeniem i wydatkowaniem Êrodków pieni´˝-
nych przez jednostki samorzàdowe. Cz∏onkostwo Pol-
ski w strukturach UE sprawia, ˝e interesujàcym uj´-
ciem jest prezentacja sytuacji dochodowo-wydatko-
wej polskich samorzàdów na tle innych krajów UE.
Istotnym elementem rozwa˝aƒ w tym rozdziale jest
analiza rozmiarów zad∏u˝enia sektora samorzàdowe-
go. D∏ug komunalny jest tu traktowany jako jedno
z podstawowych êróde∏ pokrywania niedoborów fi-
nansowych jednostek samorzàdu terytorialnego.
*
Szko∏a G∏ówna Handlowa, Kolegium Ekonomiczno-Spo∏eczne, Katedra
SkarbowoÊci.
Marzanna Poniatowicz, D∏ug publiczny
78 Reviews
BANK I KREDYT
paêdziernik 2006
W kolejnej cz´Êci recenzowanego opracowania,
zatytu∏owanej: „Granice zad∏u˝ania si´ jednostek sa-
morzàdu terytorialnego”, zosta∏y omówione podsta-
wowe formalnoprawne ograniczenia mo˝liwoÊci fi-
nansowania przez poszczególne paƒstwa Unii Euro-
pejskiej wydatków publicznych z deficytów bud˝eto-
wych lub poprzez wzrost d∏ugu publicznego.
Uwzgl´dniajàc cel i zakres opracowania, Autorka
udowadnia, ˝e obowiàzujàce w Polsce regulacje
prawne dotyczàce mo˝liwoÊci zad∏u˝ania si´ samo-
rzàdów negatywnie wp∏ywajà na sprawne i efektyw-
ne funkcjonowanie tej grupy podmiotów sektora pu-
blicznego. W szczególnoÊci podkreÊla, ˝e równowaga
bud˝etowa w uj´ciu lokalnym nie mo˝e byç traktowa-
na jako bezwzgl´dne kryterium poprawnoÊci realizo-
wanej polityki finansowej w∏adz samorzàdowych.
Czwarty rozdzia∏ ksià˝ki zosta∏ poÊwi´cony mo˝-
liwoÊciom praktycznego wykorzystania instrumen-
tów d∏u˝nych jako êród∏a pozyskiwania zewn´trz-
nych Êrodków finansowych przez w∏adze samorzàdo-
we. Odpowiedni wybór instrumentu finansowego po-
winien uwzgl´dniaç analiz´ ofert kredytowych ban-
ków komercyjnych, mo˝liwoÊç emisji d∏u˝nych pa-
pierów wartoÊciowych (przede wszystkim obligacji
i bonów komunalnych) oraz weksli inwestycyjnych
i leasingu komunalnego. Opisujàc kolejne, mo˝liwe
do wykorzystania êród∏a i formy finansowania po-
trzeb kapita∏owych samorzàdów, Autorka w interesu-
jàcy sposób prezentuje ich zalety i wady.
Kolejny rozdzia∏ ksià˝ki dotyczy oceny zdolnoÊci
kredytowej jednostki samorzàdu terytorialnego jako
integralnego elementu zarzàdzania d∏ugiem samorzà-
dowym. Omówiono w nim specyfik´ oraz metodolo-
gi´ kredytowania samorzàdów. Wyró˝niony zosta∏ ra-
ting komunalny jako wst´pna metoda oceny zdolno-
Êci kredytowej, a tak˝e jako efektywna forma promo-
cji polskich jednostek samorzàdowych na globalnym
rynku finansowym. JednoczeÊnie Autorka s∏usznie
sugeruje, ˝e ocena ratingowa jest dobrà formà doko-
nywania porównaƒ kondycji finansowej polskich sa-
morzàdów i jednostek z innych krajów cz∏onkow-
skich UE.
Ostatnia cz´Êç pracy (rozdzia∏ szósty) ma charak-
ter empiryczny. Autorka wykorzysta∏a w nim jednà
z metod modelowania ekonometrycznego, tzw. mode-
lowanie mi´kkie, do zbadania zale˝noÊci mi´dzy po-
tencja∏em finansowym 66 miast na prawach powiatu
a ich zobowiàzaniami finansowymi. Nale˝y podkre-
Êliç, ˝e metoda ta dotychczas nie by∏a wykorzystywa-
na w Polsce do analiz gospodarki finansowej jedno-
stek samorzàdu terytorialnego. Otrzymane, w wyniku
estymacji modelu mi´kkiego, wysokie miary ∏adun-
ków czynnikowych w odniesieniu do wydatków ma-
jàtkowych, w tym inwestycyjnych, potwierdzi∏y tez´
o dominujàcym wykorzystaniu d∏ugu lokalnego do fi-
nansowania przedsi´wzi´ç inwestycyjnych, a nie
na cele bie˝àce. Wykazano równie˝, ˝e najwi´kszym
zad∏u˝eniem charakteryzujà si´ jednostki najbogatsze
oraz najaktywniejsze inwestycyjnie. Otrzymane syn-
tetyczne miary zobowiàzaƒ finansowych pozwoli∏y
Autorce na stworzenie rankingu miast na prawach
powiatów, z uwzgl´dnieniem roli d∏ugu w ich syste-
mach finansowych.
Uznanie budzi treÊç teoretyczno-empiryczna re-
cenzowanego opracowania, jak te˝ interesujàca forma
prezentacji omawianych zagadnieƒ. Oprócz wartoÊci
teoretycznych i wyników badaƒ empirycznych Autor-
ka wykorzysta∏a tak˝e metod´ analizy w uj´ciu mi´-
dzynarodowym. Przedstawi∏a osiàgane wyniki po-
szczególnych krajów UE w zestawieniu z danymi od-
zwierciedlajàcymi stan i pozycj´ finansowà polskich
samorzàdów. Mi´dzynarodowy charakter publikacji
oprócz mo˝liwoÊci analizy porównawczej stwarza
tak˝e szanse na wykorzystanie doÊwiadczeƒ z dzia∏al-
noÊci samorzàdów w krajach UE w zakresie stosowa-
nia ró˝norodnych instrumentów finansowych. Do-
tychczas brak by∏o tak kompleksowego i wszech-
stronnego opracowania w dziedzinie zad∏u˝ania si´
jednostek samorzàdu terytorialnego. Taki zakres i uj´-
cie problemu pozwalajà na zaprezentowanie szcze-
gólnej roli i znaczenia jednostek samorzàdu teryto-
rialnego jako jednej z grup podmiotów sektora pu-
blicznego, która wp∏ywa nie tylko na wysokoÊç gene-
rowanego d∏ugu publicznego, ale tak˝e jest zdol-
na do efektywnego wykorzystania zwrotnych Êrod-
ków finansowych. Wnikliwe spostrze˝enia i trafne
wnioski Autorki ksià˝ki uwidaczniajà, ˝e na obecnym
poziomie rozwoju spo∏eczno-gospodarczego kraju,
w zwiàzku z koniecznoÊcià realizacji nowych inwe-
stycji infrastrukturalnych potrzebne sà dodatkowe
udogodnienia i nowe regulacje prawne w tym zakre-
sie, aby w∏adze samorzàdowe mog∏y w wi´kszym
stopniu korzystaç z ofert rynku finansowego. Z zapre-
zentowanych danych wynika bowiem, ˝e rynek d∏u-
gu komunalnego dotychczas charakteryzowa∏ si´ nie-
wielkà ogólnà wartoÊcià transakcji finansowych. Do-
datkowo by∏ zdominowany przez kredyty bankowe
oraz po˝yczki od instytucji finansowych i niefinanso-
wych (przede wszystkich z Funduszy Ochrony Ârodo-
wiska i Gospodarki Wodnej). Obecnie w∏adze samo-
rzàdowe coraz ch´tniej wykorzystujà emisj´ d∏u˝-
nych papierów wartoÊciowych (g∏ównie obligacji ko-
munalnych).
Konkludujàc, Autorka udowadnia, ˝e wartoÊç
d∏ugu generowanego przez samorzàdy b´dzie wzra-
sta∏a. Przyczyn tego nale˝y upatrywaç przede wszyst-
kim w ograniczonych zasobach pozyskiwania docho-
dów w∏asnych, wyczerpanych mo˝liwoÊciach pozy-
skiwania krajowych Êrodków z poziomu centralnego
oraz coraz wi´kszych potrzebach ponoszenia wydat-
ków bud˝etowych polskich samorzàdów. Te ostatnie
wynikajà g∏ównie z coraz bogatszej oferty i wi´kszych
BANK I KREDYT
paêdziernik 2006
Recenzje
79
mo˝liwoÊci wykorzystywania funduszy UE oraz
wzrastajàcego zapotrzebowania na realizacj´ kapita-
∏och∏onnych projektów inwestycyjnych przygotowy-
wanych i realizowanych przez w∏adze samorzàdowe.
Wszystkie te dzia∏ania b´dà determinowa∏y wzrost
poziomu zad∏u˝ania si´ w∏adz samorzàdowych w naj-
bli˝szych latach. Autorka opowiada si´ za szybkim
zniesieniem lub zmianà restrykcyjnych ograniczeƒ
mo˝liwoÊci zad∏u˝ania si´ samorzàdów, co przy obec-
nie proponowanych zmianach w ustawie o finansach
publicznych jest stwierdzeniem niezwykle trafnym.
Atutem pracy jest wieloaspektowe podejÊcie
do analizowanej problematyki oraz dog∏´bne, szcze-
gó∏owe analizowanie czynników, które wp∏ywajà
na poziom zad∏u˝ania si´ jednostek samorzàdowych
w Polsce. Widoczna jest przy tym umiej´tnoÊç stoso-
wania jasnych kryteriów selekcji najistotniejszych za-
gadnieƒ. O ponadprzeci´tnych walorach recenzowa-
nej ksià˝ki stanowià g∏ównie jej aktualnoÊç i ranga
podejmowanych problemów. Nale˝y ponadto podkre-
Êliç, ˝e omawiane tematy charakteryzujà si´ wysokà
przydatnoÊcià w dalszych analizach zarówno w uj´-
ciu mikro-, jak i makroekonomicznym. Dotyczy to
przede wszystkim wzrostu znaczenia samorzàdów
w sektorze publicznym, okreÊlania optymalnego po-
ziomu ich zad∏u˝ania si´, a tak˝e mo˝liwoÊci absorp-
cji przez samorzàdy Êrodków finansowanych z fundu-
szy i programów UE.
Recenzowana ksià˝ka Marzanny Poniatowicz jest
cennà pozycjà wydawniczà adresowanà nie tylko
do studentów wy˝szych szkó∏ ekonomicznych, ale
tak˝e praktyków zajmujàcych si´ finansami lokalny-
mi, a przede wszystkim pracowników samorzàdów
i przedstawicieli szeroko poj´tych instytucji finanso-
wych, zainteresowanych obs∏ugà sektora samorzàdo-
wego. Jest to wi´c wartoÊciowa pozycja wydawnicza,
zarówno pod wzgl´dem poznawczym, jak i dydak-
tycznym.
ERRATA
W numerze 9/2006 pojawi∏ si´ b∏àd w opisie tabeli.
W∏aÊciwy opis powinien brzmieç:
Tabela 1. Operacja otwartego rynku w rozbiciu na terminy i kwoty
èród∏o: dane operacyjne RBA z 22 lipca 2005 r.
Za b∏àd przepraszamy Autora i Czytelników.
Wydawca
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • kazimierz.htw.pl