Modele doradztwa zawodowego, Semestr IV, Modele doradztwa zawodowego
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Doradztwo zawodowe i edukacyjne, w tym informacja
Doradztwo zawodowe i edukacyjne,
w tym informacja
1. Definicja doradztwa edukacyjnego — znaczenie, cel
2. Międzynarodowe i polskie regulacje prawne poradnictwa zawodowego
3. Kompetencje doradcy zawodowego i specjalisty do spraw rozwoju zawodowego
4. Standardy zawodów doradca zawodowy i specjalista do spraw rozwoju zawodowego. Etyka
zawodowa doradcy. Jakość usługi doradczej
5. Psychologiczne, socjologiczne, pedagogiczne i ekonomiczne aspekty poradnictwa zawodowego
i doradztwa karier
6. Teorie kariery zawodowej i doradztwa karier
7. Doradztwo karier w wymiarze europejskim. Doradztwo transnacjonalne/eurodoradztwo
8. Metodologia doradztwa karier. Wykorzystanie testów psychologicznych w doradztwie
zawodowym i personalnym. Nowe technologie wykorzystywane w doradztwie zawodowym.
Tworzenie ścieżek kariery
8.1. Metody postępowania
8.2. Testy psychologiczne
8.3. Nowoczesne technologie
8.4. Tworzenie ścieżek kariery
9. Odbiorcy usług
9.1. Doradztwo edukacyjne w szkołach i instytucjach podlegających kuratoriom
9.2. Doradztwo edukacyjne dla bezrobotnych i poszukujących pracy
9.3. Doradztwo edukacyjne dla osób niepełnosprawnych
9.4. Usługi doradcze dla pracodawców
9.5. Inni odbiorcy usług. Przykłady dobrych praktyk
10. System informacji edukacyjno-zawodowej (źródła, programy)
Bibliografia
3
Projekt własny Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Krakowie
„Małopolskie Partnerstwo na rzecz promocji rozwoju kształcenia i poradnictwa ustawicznego — model wymiany informacji, narzędzi, badań,
dobrych praktyk w obszarze rynku pracy, edukacji i szkoleń”
Doradztwo zawodowe i edukacyjne, w tym informacja
1. Definicja doradztwa edukacyjnego — znaczenie, cel
Problematyka poradnictwa zawodowego i edukacyjnego jest niezwykle istotnym
zagadnieniem. Przemiany ustrojowe i gospodarcze lat 90. w Polsce sprawiły, że wiele
osób znalazło się nieoczekiwanie w nowym położeniu zawodowym. Na rynku pracy
pojawiło się bezrobocie strukturalne, zaczęły się również ujawniać nowe kierunki rozwoju
gospodarczego, determinujące aktywność zawodową i edukacyjną. Procesy te wymagają
od znacznej części społeczeństwa odpowiedzi na wyzwania i podjęcia próby dostosowania
się do nowej rzeczywistości. Samodzielne radzenie sobie w nieznanych wcześniej
warunkach oraz konieczność dokonania wyboru spośród wielu opcji jest zadaniem na tyle
trudnym, że część osób wymaga profesjonalnej pomocy niesionej instytucjonalnie.
Jedną z form takiej pomocy jest doradztwo edukacyjne i zawodowe świadczone przez
podmioty publiczne. Dzięki niemu klienci mogą sprawniej funkcjonować w świecie pracy,
realizować się przez zajęcia zawodowe i czerpać z nich satysfakcję.
Zanim przejdziemy do dalszej części kursu, wyjaśnijmy, czym jest doradztwo zawodowe
i edukacyjne. Ray Lamb określa je jako proces, „w którym doradca pomaga klientowi
w osiągnięciu lepszego zrozumienia siebie samego w odniesieniu do środowiska pracy,
aby umożliwić mu realistyczny wybór lub zmianę zatrudnienia lub też osiągnięcie
właściwego dostosowania zawodowego” (Lamb, 1998: 9). W proces ten klient i doradca
wkładają wspólną pracę.
Charles H. Patterson twierdzi z kolei, że poradnictwo zawodowe
nie jest
:
•
informowaniem (mimo posługiwania się informacją),
•
dawaniem rad, sugestii i poleceń,
•
kształtowaniem postaw, wierzeń i zachowań,
•
dyscyplinowaniem (wywieraniem wpływu przez ostrzeganie, przymuszanie, grożenie),
•
działalnością rekrutacyjną,
•
rozmową.
4
Projekt własny Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Krakowie
„Małopolskie Partnerstwo na rzecz promocji rozwoju kształcenia i poradnictwa ustawicznego — model wymiany informacji, narzędzi, badań,
dobrych praktyk w obszarze rynku pracy, edukacji i szkoleń”
Doradztwo zawodowe i edukacyjne, w tym informacja
Celem poradnictwa jest:
•
pomoc klientowi w osiągnięciu najlepszego poziomu dostosowania zawodowego,
•
pomoc klientowi w poznaniu własnych zainteresowań i możliwości,
•
zapoznanie klienta z charakterystykami zawodów i możliwościami zatrudnienia,
•
zachęcenie klienta do samodzielnego podejmowania decyzji oraz realizowania
przyjętych celów zawodowych (Lamb, 1998).
Doradztwo edukacyjne polega na wsparciu klienta podczas podejmowania decyzji
dotyczących dalszego kształcenia, m.in. przez dostarczanie informacji na temat
dostępnych możliwości kształcenia, jego kierunków i warunków (w tym poza granicami
kraju), pomoc w samopoznaniu (w zakresie predyspozycji do zawodu oraz preferencji
zawodowych), a także kształtowanie postaw aktywnych.
Edukacyjna działalność doradcza skupia się w większości w resorcie oświaty, jednak
realizowana jest także poza nim — na rzecz osób, które potrzebują tego typu pomocy,
lecz pozostają poza formalnym systemem kształcenia.
W tak ujętym poradnictwie edukacyjnym i zawodowym doradca pomaga osobom
niedoświadczonym oraz takim, które dokonały złego wyboru zawodowego,
w sporządzeniu odpowiedniego i możliwego do zrealizowania planu zawodowego. Doradca
pomaga także klientom w przygotowaniu się do wejścia na rynek pracy, do zmiany
zawodowej, utrzymania zatrudnienia, awansowania oraz w zidentyfikowaniu i pokonaniu
innych trudności zawodowych. W działaniach tych mogą być stosowane metody
indywidualne lub grupowe (Lamb, 1998).
5
Projekt własny Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Krakowie
„Małopolskie Partnerstwo na rzecz promocji rozwoju kształcenia i poradnictwa ustawicznego — model wymiany informacji, narzędzi, badań,
dobrych praktyk w obszarze rynku pracy, edukacji i szkoleń”
Doradztwo zawodowe i edukacyjne, w tym informacja
2. Międzynarodowe i polskie regulacje prawne
poradnictwa zawodowego
Unia Europejska od początku swojego istnienia zwracała szczególną uwagę na kwestie
społeczne, w tym na sytuację obywateli na rynku pracy. Świadczy o tym fakt, że
18 października 1961 r. w Turynie Rada Europy przyjęła dokument ustanawiający
podstawowe prawa obywateli Unii Europejskiej w zakresie bytowania społecznego
i ekonomicznego. W dokumencie tym, nazwanym Europejską Kartą Społeczną (EKS), już
w pierwszym artykule (ustęp 4) znajdujemy odniesienie do poradnictwa zawodowego.
Strony, które przyjęły EKS, zobowiązały się zapewnić lub popierać odpowiednie
poradnictwo zawodowe, szkolenie i readaptację zawodową. Polska ratyfikowała EKS
w 1997 r., tym samym przyznając, że „każdy ma prawo do odpowiednich ułatwień
w zakresie poradnictwa zawodowego w celu uzyskania pomocy w wyborze zawodu
odpowiadającego jego osobistym uzdolnieniom i zainteresowaniom” (Europejska Karta
Społeczna (DzU z 1999 r., nr 8, poz. 67)).
Kolejnym dokumentem wskazującym na istotność poradnictwa jest Memorandum on
Lifelong Learning, wydane przez Komisję Wspólnot Europejskich 30 października 2000 r.,
w którym wskazano, że członkowie UE powinni upewnić się, iż każdy może uzyskać łatwy
dostęp do wysokiej jakości informacji oraz porad na temat możliwości uczenia się na
terenie całej Europy oraz przez całe życie (zobacz załącznik Memorandum on Lifelong
Learning, Komisja Wspólnot Europejskich, Bruksela 30.10.2000).
Innym istotnym dokumentem wskazującym na ważność poradnictwa w rozwoju zasobów
ludzkich jest Rezolucja Rady Unii Europejskiej z 18 maja 2004 r. w sprawie poradnictwa
przez całe życie (
guidance throughout life
)
w którym wskazuje się na konieczność
zwiększenia dostępności usług doradczych w ramach systemów szkolnych, w tym
w kształceniu zawodowym.
Dokumenty te nie wyczerpują oczywiście listy aktów prawnych oraz innych dokumentów
dotyczących poradnictwa zawodowego na poziomie europejskim.
1
Draft Resolution of the Council and of the representatives of the Governments of the Member States meeting
within the Council on Strengthening Policies, Systems and Practices in the field of Guidance throughout life in
Europe, 9286/04 EDUC 109 SOC 234, Council Of The European Union, Brussels, 2004.
6
Projekt własny Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Krakowie
„Małopolskie Partnerstwo na rzecz promocji rozwoju kształcenia i poradnictwa ustawicznego — model wymiany informacji, narzędzi, badań,
dobrych praktyk w obszarze rynku pracy, edukacji i szkoleń”
[ Pobierz całość w formacie PDF ]