MOnitor Polski ZDPS, ZPTAOS, Rekreacja ruchowa osób starszych
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
//-->MONITOR POLSKIDZIENNIK URZĘDOWY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJWarszawa, dnia 4 lutego 2014 r.Poz. 118UCHWAŁA Nr 238RADY MINISTRÓWz dnia 24 grudnia 2013 r.w sprawie przyjęcia dokumentu Założenia Długofalowej Polityki Senioralnej w Polsce na lata 2014–2020Rada Ministrów uchwala, co następuje:§ 1. Przyjmuje się Założenia Długofalowej Polityki Senioralnej w Polsce na lata 2014–2020, zwane dalej „Założenia-mi”, stanowiące załącznik do uchwały.§ 2. Założenia przyjmuje się w celu realizacji komponentu długookresowego, o którym mowa w części 6 „Priorytetyi kierunki interwencji” załącznika do uchwały nr 137 Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 2012 r. w sprawie ustanowieniaRządowego Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata 2012–2013 (M.P. poz. 642).§ 3. Założenia realizuje minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego.§ 4. Uchwała wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.Prezes Rady Ministrów:D. TuskMonitor Polski–2–Poz. 118Załącznik do uchwały nr 238 Rady Ministrówz dnia 24 grudnia 2013 r. (poz. 118)Założenia Długofalowej Polityki Senioralnej w Polscena lata 2014–2020Monitor Polski–3–Poz. 118WPROWADZENIE ………………………………………....……………………………….. 41. SYTUACJA DEMOGRAFICZNA POLSKI – STAN OBECNY, PERSPEKTYWYROZWOJU, GŁÓWNE WYZWANIA …………………………....…………………… .... 72. ZDROWIE i SAMODZIELNOŚĆ ………………………………....………………… ..... 102.1. UWARUNKOWANIA ROZWIĄZAŃ MEDYCZNO-OPIEKUŃCZYCH DLAOSÓB STARSZYCH ………………………………………...…………………………. .. 102.1.1. Priorytet 1. Stworzenie systemowych rozwiązań, które pozwolą na rozwój usługmedycznych dla osób starszych ………………………….…….……………….. 162.1.2. Priorytet 2. Promocja zdrowia i profilaktyka zdrowotna …………….……........ 182.1.3. Priorytet 3. Rozwój usług społecznych i opiekuńczych dostosowanych do potrzebosób starszych …………………………………………….……….………...….. 192.2. BEZPIECZEŃSTWO …………………………………………………….….……… 212.3. PRZESTRZEŃ I MIEJSCE ZAMIESZKANIA ……………………….….……...… . 233. AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA OSÓB 50+ …………………………………..………… 244. AKTYWNOŚĆ EDUKACYJNA, SPOŁECZNA I KULTURALNA OSÓB STARSZYCH……………………………………………………………………...................………….. 294.1. AKTYWNOŚĆ EDUKACYJNA.…………………….………………….………….. 294.1.1. Priorytet 1. Rozwój oferty edukacyjnej dla osób starszych w obszarach zgodnychz potrzebami …………………………………………….…………………........ 304.1.2. Priorytet 2. Wspieranie rozwoju systemowych rozwiązań dla organizacji różnychform uczenia się osób starszych, w tym ruchu Uniwersytetów Trzeciego Wieku………………………………………………………………….….….………… 344.2. AKTYWNOŚĆ W OBSZARZE KULTURY ………………………………..……... 364.3. AKTYWNOŚĆ SPOŁECZNA ………………………………………………..……. 394.3.1. Priorytet 1. Rozwój aktywności obywatelskiej osób starszych ……….….……. 394.3.2. Priorytet 2. Rozwój wolontariatu osób starszych .………………………….…... 415. SREBRNA GOSPODARKA ……………………………….………………………..….. 446. RELACJE MIĘDZYPOKOLENIOWE ……………………………………………...….. 45PODSUMOWANIE …………………………………………………………………..…….. 497. Spis tabel i wykresów …………………….………………………………..…………….. 50Monitor Polski–4–Poz. 118WPROWADZENIEZałożenia Długofalowej Polityki Senioralnej w Polsce na lata 2014–2020(ZDPS) sąwykonaniem zobowiązania przewidzianego wRządowym Programie na rzecz AktywnościSpołecznej Osób Starszych na lata 2012–2013(Program ASOS). Program ASOS jestpierwszym ogólnopolskim programem przygotowanym na taką skalę, przeznaczonym dlaosób starszych oraz współpracy międzypokoleniowej. Realizacja Programu ASOS pozwoliłana stworzenie podstaw polityki senioralnej w Polsce (polityki dotyczącej osób starszych orazdla osób starszych).Polityka senioralnajest to ogół celowych działań organów administracji publicznejwszystkich szczebli oraz innych organizacji i instytucji, które realizują zadania i inicjatywykształtujące warunki godnego i zdrowego starzenia się.Na potrzeby niniejszego dokumentu polityka senioralna rozumiana jest szeroko jako ogółdziałań, w okresie całego życia człowieka, prowadzących do zapewnienia warunkówwydłużenia aktywności, zarówno zawodowej, jak i społecznej, oraz samodzielnego,zdrowego, bezpiecznego i niezależnego życia osób starszych1).Odpowiednio zaprojektowana i opracowana polityka senioralna jest istotnym elementemmodelu polityki społecznej. Powinna reagować na aktualne wyzwania. Wyznaczone cele orazkierunki działań będą mogły być realizowane dzięki zaangażowaniu różnych podmiotów.Polityka senioralna powinna być zaprojektowana horyzontalnie, tzn. powinna być spójnaz polityką państwa w obszarze zabezpieczenia społecznego2), rynku pracy, zdrowia, edukacji(uczenia się przez całe życie), infrastruktury, mieszkalnictwa i innych. Przejęcie przez rządZDPS nie spowoduje dodatkowych kosztów dla sektora finansów publicznych, a jegofinansowanie będzie realizowane poprzez odpowiednią alokację dostępnych środkówfinansowych będących w dyspozycji jednostek sektora finansów publicznychz uwzględnieniem nowych celów ustanowionych w ZDPS oraz przeorganizowaniedostępnych zasobów ludzkich oraz zadań stosownie do wyzwań związanych z postępującymprocesem starzenia się populacji.ZDPS, choć mają charakter ramowy, to jednocześnie stanowią konkretny zestaw koniecznychdziałań w obszarze polityki senioralnej w Polsce, który jest kierowany do szerokiego gronaodbiorców. Po pierwsze do społeczeństwa, które ze względu na swoje kompetencjei potencjał stanowi kluczowy element w procesie budowania i rozwoju polityki aktywnegoi zdrowego starzenia się. Po drugie do władz publicznych wszystkich szczebli, sektoraprywatnego oraz pozarządowego i partnerów społecznych, których działania pozwolą naodpowiednie zagospodarowanie aktywów wynikających z wydłużania życia. Takzdefiniowani adresaci działań, w obszarze polityki senioralnej oraz ich ścisła wzajemnawspółpraca, będą stanowiły o skuteczności realizacji głównego celu polityki senioralnej –poprawy sytuacji osób starszych dla godnego starzenia się w dobrym zdrowiu. ZDPSNa potrzeby niniejszego dokumentu przyjmuje się, że osoba starsza (zamiennie stosowane senior) to osoba,która ukończyła 60. rok życia. Definicja jest zgodna z przyjętą przez Pierwsze Światowe Zgromadzenie na tematStarzenia się Społeczeństw ONZ w 1982 r. Takie założenie wynika z konieczności opracowania działańskierowanych do osób nie tylko nieaktywnych zawodowo, ale działań, które będą wspierać wydłużenieaktywności zawodowej i przygotowywać do aktywnego starzenia się.2)Por. „KrajowyProgram Przeciwdziałania Ubóstwu i Wykluczeniu Społecznemu 2020. Nowy wymiar aktywnejintegracji”.1)Monitor Polski–5–Poz. 118pozostają w zgodności z dokumentami strategicznymi, m.in. Strategią Rozwoju KapitałuLudzkiego (cel szczegółowy 2: Wydłużenie okresu aktywności zawodowej i zapewnienielepszej jakości funkcjonowania osób starszych), Długookresową Strategią Rozwoju Kraju„Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności” (cel 11: Wzrost społecznego kapitału rozwojum.in. poprzez promocję partycypacji społecznej i obywatelskiej). ZDPS są zgodne równieżz Krajowym Programem Działań na rzecz Równego Traktowania na lata 2013–2015,zwłaszcza z obszarami: Równe traktowanie w systemie ochrony zdrowia, m.in. cel główny 4:upowszechnienie prozdrowotnych postaw wśród osób w wieku 50+ oraz Równe traktowaniena rynku pracy i w systemie zabezpieczenia społecznego.Należy zaznaczyć, iż czas przeznaczony na przygotowanie dokumentu (luty–wrzesień2013 r.) oraz pogłębiona dyskusja członków Rady ds. Polityki Senioralnej3)spowodowałykonieczność wyraźnej priorytetyzacji proponowanych działań. Partycypacyjny procespowstawania dokumentu pozwolił na przedłożenie projektu ZDPS, w którym w wynikudyskusji i uzgodnień zidentyfikowano większość czynników, które – w opinii członków Rady– mają istotny wpływ na funkcjonowanie osób starszych.4)W pracach nad założeniami polityki senioralnej wykorzystano koncepcjęaktywnegostarzenia się,które jest definiowane jako proces umożliwiający zarówno jednostkom, jaki grupom społecznym zagospodarowanie ich potencjału z perspektywy całego życia,zachowania zarówno dobrostanu psychicznego i fizycznego, jak i aktywności zawodowej,społecznej oraz niezależności i samodzielności5).Na podstawie dostępnych wielu danych, jak i wyników badań (m.in. dotyczącychperspektywy demograficznej Polski6)), oraz opinii wyrażanej przez członków Radyds. Polityki Senioralnej, w ZDPS zawarto cztery główne obszary wyzwań, które stanowiłypodstawę do wypracowania konkretnych kierunków interwencji, niezbędnych do poprawyjakości życia osób starszych.Główne zidentyfikowane wyzwania dla polityki senioralnej, wokół których wypracowanokierunki interwencji, to:•zwiększający się udział osób starszych w populacji i przygotowanie się na wielespołecznych i ekonomicznych konsekwencji tego zjawiska,•wydłużenie okresu aktywności zawodowej,•włączenie potencjału osób starszych w obszar aktywności społecznej i obywatelskiej,Rada ds. Polityki Senioralnej została powołana w lutym 2013 r. w ramach komponentu systemowegoRządowego Programu ASOS. Jej kształt odpowiada założeniu tworzenia polityki senioralnej w formulepartycypacyjnej. Jest to organ pomocniczy Ministra Pracy i Polityki Społecznej i do stałego udziału w jejpracach zostali zaproszeni przedstawiciele ministerstw oraz centralnych organów administracji publicznej, jakrównież przedstawiciele organizacji jednostek samorządu terytorialnego, organizacji trzeciego sektora i eksperci,wydelegowani do prac w Radzie.4)W 2017 r. planuje się rewizję ZDPS, ze względu na zmieniającą się sytuację społeczno-gospodarczą Polski,która jest wypadkową zmian demograficznych.5)Niektóre ujęcia aktywnego starzenia się ograniczają się tylko do wydłużania aktywności zawodowej starszychpracowników. Natomiast ONZ podkreśla, że na starzenie się należy patrzeć jako na wynik długiego procesu,a nie stan wynikający z osiągnięcia pewnego wieku. Zgodnie z definicją aktywnego starzenia się WHO,What isactive ageing?6)Opis i szczegółowa diagnoza wyzwań, które były podstawą niniejszego dokumentu, znajdują się w dalszejczęści dokumentu po prezentacji celów i kierunków interwencji.3)
[ Pobierz całość w formacie PDF ]