Most Konstytucji w Wenecji, MOSTY
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Łucja Chamów
Politechnika Wrocławska
Most nazywany
bywa Mostem
Kontrowersji (9),
Mostem Cala-
travy, Czwartym
Mostem na
Kanale Grande,
a najrzadziej swą
ofi cjalną nazwą
– Mostem Kon-
stytucji. Kładka
nie zapewnia
możliwości
przejścia przez
nią osobom
niepełnospraw-
nym i ludziom
z wózkami
dziecięcymi.
Stalowo-szklana,
częściowo
przeźroczysta
konstrukcja,
pomalowana na
czerwono (a nie
na biało, który
to kolor jest
standardowy dla
mostów Santiago
Calatravy),
pokryta jest
schodami, na
których już
niejeden pieszy
doznał licznych
urazów (5).
Most Konstytucji
budownictwa Santiago Calatrava wygrał kon-
kurs na czwartą kładkę biegnącą nad Kanałem Grande
w Wenecji. Konstrukcja miała połączyć dwa strategiczne
miejsca w tym mieście: Dworzec Kolejowy Santa Lucia
na północnym brzegu kanału z Piazzale Roma (na którym
mieści się ogromny parking dla samochodów i autobu-
sów przywożących turystów) na południowym brzegu (4).
Kanał Grande jest w tym miejscu dość szeroki, stąd
pokaźne rozmiary kładki – całkowita długość przeprawy
wynosi 88 m (3).
Tradycyjne weneckie mosty nigdy nie przekraczały
proporcji wyniosłości łuku do jego rozpiętości równej
1:7 z powodu problemów z posadowieniem. Łuki o mniej-
szej wyniosłości powodują ogromne siły rozporu, które
muszą być przeniesione przez fundamenty, a grunt we-
necki nie ma szczególnie dobrych właściwości. Most Cala-
travy natomiast jest bardzo „płaski”. Stosunek strzałki łuku
(f = 4,76 m (1) ) do rozpiętości (L = 79,72 m (3) ) wynosi
aż 1:16! Uzasadnienie wydaje się proste: uniknięcie pod-
pory pośredniej w kanale, zachowanie wymaganej skrajni
dla żeglugi, a jednocześnie zminimalizowanie wzniesienia
kładki ułatwiające korzystanie z niej przechodniom (mniej
schodów do pokonania) – coś w rodzaju ulgi w porówna-
niu z innymi mostami na Kanale Grande (6).
Konstrukcję dźwigara stanowi kratownica Vierendeela,
charakteryzująca się tym, że nie posiada elementów dia-
gonalnych, pola boczne są prostokątne (bądź trapezowe),
a węzły są połączone sztywno, dzięki czemu przenoszą
momenty zginające (7). Dźwigar wygląda jak stalowy
kręgosłup. Składa się z 5 stalowych skrzynek, połączonych
ze sobą żebrami (6). W przekroju poprzecznym kratownica
ma kształt czteroramiennej gwiazdy.
Pomost ma szerokość zmienną na długości. Przy przyczół-
kach szerokość ta jest równa 6,40 m i rośnie ku środkowi
kładki, gdzie wynosi aż 9,20 m (1). Dzięki takiemu posze-
rzeniu istnieje możliwość zatrzymania się na „szczycie”
konstrukcji, by zrobić zdjęcia, by móc podziwiać archi-
tekturę Wenecji bez tamowania ruchu i przeszkadzania
pozostałym przechodniom. Pomost jest zbudowany
z betonu zbrojonego, obłożonego kamieniem z Istrii,
oraz z paneli ze szkła hartowanego. Panele te pokryte
są specjalnymi antypoślizgowymi powłokami. Schody
na pomoście są wykonane w dość niecodzienny spo-
sób. Otóż są one, niestety, dostosowane do zmieniającej
się krzywizny kładki, a co za tym idzie – zmienia się ich
kształt. Jest tu 300 elementów schodów różnego kształtu
(do ich zaprojektowania stworzono specjalny program
komputerowy, dzięki któremu dało się wyprodukować tak
zróżnicowane tafl e szkła) (1). Nierówność stopni i zmien-
ność ich kształtu powodują, że przechodnie potykają się,
a nierzadko upadają, doznając kontuzji – wniesiono już
wiele skarg z tej przyczyny. Zamiast patrzyć na Wenecję,
powinno się patrzyć pod nogi, ale tego turyści nie wiedzą.
48
w Wenecji
W
e wrześniu 1999 roku hiszpański architekt i inżynier
mosty
realizacje
1
2
całkowita długość przeprawy
100,74 m
długość konstrukcji stalowej
80,77 m
szerokość użytkowa pomostu
6,40-9,10
liczba schodów
106
powierzchnia wymagająca
ochrony antykorozyjnej
2200 m
2
ciężar stali zbrojeniowej fundamentów
730 t
ciężar konstrukcji stalowej
420 t
ciężar elementów szklanych
50 t
ciężar okładzin z kamienia z Istrii
50 t
ciężar elementów z brązu (8)
7 t
szacowany koszt budowy kładki w 2002 roku
6 720 237,27 euro
ostateczny koszt budowy kładki (8)
11 276 794,54 euro
Tab. 1. Kładka w liczbach
3
Piśmiennictwo
1. Toff olon M., Venetian Red.
„Glass in it style”, luty 2009.
2.
The new footbridge in Venice.
„IV ponte sul Canal Gran-
de, Extract from the tech-
nical presentation held at
SAIE 2007 Exhibition by Ing.
Giorgio Romaro, Arch. Chia-
ra Romaro and Ing. Loris
Ziero
structures/data/index.
cfm?id=s0001349.
zetadom.pl/bryla
/1,85298,5778094,Most_
niezgody.html.
spot.com/2010/10/venice-
bridges-4-ponte-della.html.
wiki/Truss#Vierendeel_truss.
nezia.it/fl ex/cm/pages/Se-
rveBLOB.php/L/EN/IDPagi-
na/19504.
tektury.pl/index.php?ID_
PAGE=15519.
Fot. 1.
Most Konstytucji nocą (źródło: www.calatrava.com)
Fot. 2. Połączenie balustrad (źródło: www.happypontistblogspot.com)
Fot. 3.
Widok od spodu konstrukcji (źródło: www.calatrava.com)
Nowoczesna konstrukcja znajdująca się w takim miejscu
nie powinna stwarzać zagrożenia, lecz ułatwiać przepra-
wę (zastąpiła ona przeprawę promową) i nie lekceważyć
osób niepełnosprawnych. Niedługo po otwarciu kładki
(12 września 2008 roku) została ona zamknięta do czasu
wyraźnego oznaczenia zmiany wymiarów schodów oraz
zamontowania kolejki linowej umożliwiającej „przejście”
przez kładkę ludziom na wózkach inwalidzkich. Instalacja
kolejki rozpoczęła się dopiero w 2010 roku (6), po stronie,
z której podobno most jest najrzadziej fotografowany.
Balustrady utworzone są z 74 tafl i ze szkła hartowane-
go (9) z pochwytem wykonanym z brązu. Oczywiście
ważne są detale cechujące dzieła S. Calatravy, np. eleganc-
kie wykończenia pochwytów balustrad przęsła głównego
na połączeniu z balustradą na przyczółku. Wszystkie
szklane elementy kładki wyprodukowano w wytwórni
szkła w Saint-Gobain, a drogę do Wenecji przebyły one
na statkach (18).
Podpory mostu stanowią ogromne bloki betonowe, które
wykonano w ściankach szczelnych. Opływowy kształt
przyczółków oraz ich jasny kolor czynią konstrukcję lekką,
zwiewną i delikatną. Przyczółki obłożone są kamieniem
z Istrii, który standardowo używany jest w budowlach
weneckich.
Stalową konstrukcję przęsła zmontowano poza miejscem
budowy. Ogromny element na barce przypłynął Kanałem
Grande w docelowe miejsce, gdzie czekały już gotowe
pozostałe fragmenty przeprawy. Fundamenty, przyczółki
i części łukowego przęsła na jednym końcu zakotwione
były już w podporach, a na drugim – osadzone na tym-
czasowych podporach ustawionych w wodach kanału.
Segment, który przypłynął, obrócono o 90º razem z barką
i na podnośnikach hydraulicznych podniesiono go do wy-
maganej wysokości, po czym ostatecznie połączono
go w całość z istniejącymi już elementami. Następnie
zamocowano gzymsy, szklane i kamienne panele oraz
wyposażenie (2).
Most idealnie prezentuje się zarówno w dzień, jak i w nocy.
Oświetlenie w wysublimowany sposób podkreśla walory
architektoniczne przeprawy i pokazuje jej niecodzienną
konstrukcję w postaci kratownicy Vierendeela (kratownica
ta jest rzadko stosowana z uwagi na wysokie koszty w po-
równaniu z kratownicami z elementami diagonalnymi).
Most Konstytucji to świadectwo odwagi władz Wenecji,
miasta które nieczęsto decyduje się na innowacyjne,
nowoczesne konstrukcje, kontrastujące z architekturą
historyczną. Dbałość o zachowanie dziedzictwa kulturowe-
go w niezmienionym, niczym niezakłóconym kształcie jest
jak najbardziej zrozumiała, większość dochodów Wenecji
pochodzi bowiem z turystyki – od zwiedzających z całego
świata, którzy przyjeżdżają tam na spotkanie z historią.
Autorka dziękuje prof. Janowi Biliszczukowi
za pomoc w przygotowaniu niniejszego artykułu.
49
[ Pobierz całość w formacie PDF ]